Metingen Waddenzee in de Duitse Bocht (afb: Whenyam Zang/Nature Communications Earth & Environment)
De Waddenzee bestaat uit ondiepe kustbaaien, zogenaamde getijdenbekkens. Deze bekkens beschermen de kusten tegen overstromingen, bijvoorbeeld bij stormvloeden en zeespiegelstijging. Een nieuwe studie van het Helmholtzcentrum Hereon toont aan dat de meeste getijdenbekkens in de Duitse Bocht niet langer voldoende sediment hebben om de zeespiegelstijging te compenseren.
Als gevolg van klimaatverandering bedreigen stijgende zeespiegels laaggelegen kustgebieden wereldwijd, zoals de Waddenzee in de Noordzee. Getijdenbekkens vormen daar een natuurlijke beschermende barrière. Ze verbinden het vasteland met de eilanden voor de kust. Ze vullen zich met zeewater tijdens vloed en lopen weer leeg tijdens eb. Daarbij worden sedimenten afgezet, waardoor de zeebodem gestaag stijgt. Zo compenseren de bekkens de stijgende zeespiegel.
Dit aanpassingsvermogen is recentelijk aanzienlijk afgenomen. De zeespiegel stijgt sneller dan de bodem van de getijdenbekkens, stellen de onderzoekers.
“Sedimentatie in Duitse getijdenbekkens is niet langer voldoende om de stijgende waterstand tegen te gaan”, stelt geofysicus Wenyan Zhang. Slechts negen van de 24 bekkens in de Duitse Bocht vertoonden een hoogtestijging die de relatieve zeespiegelstijging over de periode van 1998 tot 2022 overtrof. Kijkend naar het afgelopen decennium, ligt het aantal nog lager, namelijk slechts vier bekkens.
De onderzoekers ontdekten ook dat de hoogtegroei van getijdenbekkens in het verleden onjuist was ingeschat. Ze evalueerden gegevens over waterdiepte en topografie van de zeebodem die in de loop der jaren met een breed scala aan methoden en instrumenten waren gemeten. Het resultaat: kleinschalige structuren zoals getijdenkreken en geulen werden vaak onvoldoende vastgelegd.
“Dit leidde herhaaldelijk tot vertekeningen in eerdere studies”, zegt Zhang. De sedimentaccumulatie in de getijdenzone werd vaak overschat, terwijl erosie in diepere gebieden werd onderschat. De Hereon-onderzoekers schoonden de gegevens op en corrigeerden eerdere schattingen. “Onze studie schetst een veel duidelijker en zorgwekkender beeld dan voorheen in de wetenschap werd aangenomen. Hieruit volgt dat huidige en toekomstige maatregelen op het gebied van kustbescherming en klimaatadaptatie aanzienlijk uitgebreider en ambitieuzer moeten zijn.”
Op basis van hun bevindingen willen de onderzoekers nu onderzoeken waarom de sedimentatie in de Waddenzee is afgenomen. Volgens Zhang kunnen verschillende factoren een rol spelen, zoals een versnelde zeespiegelstijging, verstoringen van ecosystemen, een verminderde sedimentaanvoer vanuit rivieren of menselijke invloeden zoals havenbouw.
Bron: idw-online.de