Fabian Dablander (afb: UvA)
Wetenschappers uit alle academische disciplines maken zich grote zorgen over klimaatverandering. Velen van hen hebben hun eigen levensstijl al veranderd of zich beziggehouden met actie en protest en nog meer van hen zijn bereid dit in de toekomst te doen. Dit blijkt uit onderzoek onder negenduizend wetenschappers van over de hele wereld. Overigens hadden 250 000 wetenschappers de vragenlijst gekregen dus of dit onderzoek representatief is voor ‘de’ wetenschap is twijfelachtig.De onderzoekers keken niet alleen naar de standpunten van wetenschappers en de mate waarin zij zich bezighouden met klimaatactie, maar ook naar hoe de betrokkenheid van wetenschappers bij klimaatverandering kan worden vergroot.
“Klimaatverandering is een existentiële bedreiging voor de mensheid”, zegt postdoctoraal onderzoeker Fabian Dablander van het Instituut voor biodiversiteit en ecosysteemdynamiek van de universiteit van Amsterdam en een van de hoofdauteurs van de studie. “Om een leefbare toekomst te waarborgen, moeten we onszelf allemaal afvragen: hoe kan ik het beste bijdragen op dit cruciale moment in de menselijke geschiedenis?”
“Wetenschappers zijn goed geplaatst om klimaatverandering aan te pakken, naast het uitvoeren van academisch onderzoek. Er is echter weinig bekend over hun bredere betrokkenheid bij het probleem. Vandaar onze studie, waarin we kwantitatieve en kwalitatieve analyses hebben uitgevoerd van een enquête onder meer dan 9000 onderzoekers uit alle wetenschappelijke disciplines, niet alleen klimaatwetenschap.”
De meeste respondenten (83%) zeggen dat ze ‘behoorlijk’ of ‘heel erg’ bezorgd te zijn over klimaatverandering. De overgrote meerderheid (91%) van hen gelooft dat er fundamentele veranderingen in sociale, politieke en economische systemen nodig zijn om klimaatverandering echt aan te pakken. De meeste respondenten (84%) vinden ook dat er grote veranderingen in persoonlijk gedrag en levensstijl nodig zijn. Velen van hen zeggen dat ze al aanzienlijke veranderingen in hun eigen leefwijze hebben doorgevoerd, door minder te rijden (69%), minder te vliegen (51%) en over te stappen op een meer plantaardig dieet (39%).
Meer betrokkenheid
Een meerderheid van de wetenschappers in het onderzoek gelooft dat klimaatactivisten positieve verandering teweeg kunnen brengen en dat wetenschappers meer betrokken moeten zijn bij klimaatactivisme. Een aanzienlijk deel van de respondenten is al betrokken bij klimaatactivisme (29%), heeft deelgenomen aan juridisch protesten (23%) en/of heeft zelfs deelgenomen aan burgerlijke ongehoorzaamheid (10%). Ongeveer de helft zegt bereid te zijn om in de toekomst aan een aantal van deze acties deel te nemen.
Op basis van de gegevens keken Dablander c.s. vervolgens naar welke factoren de betrokkenheid van wetenschappers bij belangenbehartiging en protest voorspellen. Ze stellen een tweestappenmodel van betrokkenheid voor. Wetenschappers moeten eerst bereid zijn om zich in te zetten en vooral intellectuele barrières overwinnen, zoals een gebrek aan geloof in de effectiviteit van de acties, gebrek aan identificatie met activisten, gebrek aan kennis, angst om geloofwaardigheid te verliezen en angst voor repercussies. Vervolgens moeten ze, om zich daadwerkelijk in te zetten, vooral praktische barrières overwinnen, zoals een vermeend gebrek aan vaardigheden, gebrek aan tijd, gebrek aan kansen en het niet kennen van groepen die betrokken zijn bij klimaatactie.
Op basis van hun tweestappenmodel stellen de onderzoekers manieren voor om de betrokkenheid van wetenschappers te vergroten, zoals het faciliteren van interacties tussen wetenschappers die al betrokken zijn en wetenschappers die dat niet zijn en het doorvoeren van institutionele hervormingen, bijvoorbeeld door meer tijd en geld te bieden voor klimaatgerelateerde acties of door publieke betrokkenheid te belonen.
Loze beloften
“Overheden en bedrijven blijven loze beloften doen die de mate van transformatie die nodig is om klimaatverandering te voorkomen, bagatelliseren,’ zegt Adam Aron, hoogleraar psychologie aan de universiteit van Californië, San Diego, en medeauteur van de studie. “Deze studie maakt duidelijk dat wetenschappers uit alle disciplines zich grote zorgen maken en oproepen tot deze fundamentele transformatie. Ik hoop dat het mensen wakker schudt en zich inzet — steeds meer wetenschappers doen dat.”
Bron: Science Daily