Als de aarde meer warmte van de zon vasthoudt doordat we steeds meer gassen in de atmosfeer brengen die die zonnewarmte vasthouden, dan lijkt het logisch dat de temperatuur in de hogere luchtlagen daalt. Een nieuwe studie bevestigt die veronderstelling. De Amerikaanse ruimteorganisatie NASA vreest dat dat gevolgen heeft voor satellieten die om de aarde bewegen, voor de ozonlaag, maar ook voor het weer.
De atmosfeerlagen (afb: WikiMedia Commons)
De atmosfeer rond de aarde is verdeeld in een aantal lagen. De aardopwarming voltrekt zich vooral in de onderste laag: de troposfeer. De laag daarboven, de stratosfeer (ongeveer tussen de 25 en 50 km boven de aarde), koelt af. De aardopwarming gaat sneller dan de wetenschappers nog maar een paar jaar geleden dachten en dat geldt ook voor de afkoeling op hoger niveau: tussen de 1°C en 2°C tussen 1986 en 2022.
De meso– en thermosfeer (zo’n 50 tot 700 km boven de aarde) zouden tussen 2002 en 2019 1,7°C kouder zijn geworden. Als de broeikasgasuitstoot nog verder stijgt zou de afkoeling eind van deze eeuw daar zelfs wel eens 7,5°C kouder kunnen zijn.
Grote gevolgen
De afkoeling van de hogere atmosfeer heeft grote gevolgen voor de satellieten en het ruimtepuin rond de aarde, maar ook voor het weer en toch ook maar weer de ozonlaag. De koudere lucht krimpt en ‘valt’ daarmee richting aarde. Dat zou ook met al dat gerei kunnen gebeuren dat rond de aarde zwerft, mede door toedoen van de mens. De stratosfeer zou door de afkoeling in zeventien jaar 1% van zijn volume zijn kwijtgeraakt en daarmee 400 m van zijn hoogte (dikte).
Dat betekent dat de satellieten e.d. dichter rond de aarde zullen cirkelen is het idee. Dat zou in 2070 wel eens eenderde van hun huidige hoogte kunnen zijn, stelt de NASA. Dat betekent ook dat die satellieten (zo’n 5000) en het ruimtepuin (meer dan 30 000 grotere brokken) dichter op elkaar komen te zitten met een vergrote kans op botsingen.
Het gat in de ozonlaag boven de Zuidpool lijkt zich te herstellen, maar voor de Noordpool zou een ander verhaal gelden. Daar zou die ozonlaag het risico lopen te verdwijnen door de afkoeling van de hogere atmosfeer, vrezen wetenschappers, al weten ze niet welk mechanisme daarachter zit.
Die (afkoelende) hogere luchtlagen hebben ook invloed op het weer. Zo wordt in die zone de straalstroom veranderd, wat extreme weertypen zou kunnen uithalen zoals extreme regenval, maar ook langdurige droogtes. Kortom: we kunnen ons borst nat maken (of juist niet).
Bron: Futura-Sciences