Met alles wat je doet op deze aardbol heb je effect op de omgeving. Hoe zit het met de koolstofvoetafdruk van de wetenschap? Die is op sommige terreinen zoals kunstmatige intelligentie, deeltjesonderzoek en astronomie nogal indrukwekkend. Zo zou het instituut voor astrofysica en planetologie (IRAP) in Toulouse elk jaar voor zo’n 4100 ton kooldioxide-equivalenten verantwoordelijk zijn, net zoveel als 2500 auto’s (verbranders) per jaar veroorzaken. Een klinische proef kan al gauw een uitstoot van 100 ton CO₂ opleveren. Er zijn al onderzoekers die op zoek zijn naar verkleining van de klimaatvoetafdruk van hun onderzoek of die bomen laten planten.

Informatisch bioloog Michael Inouye van het Bakerinsituut voor hart en suikerziekte in Melbourne is zo’n bomenplanter. Bij een van zijn onderzoeksprojecten berekende hij de veroorzaakte broeikasgasuitstoot en liet dertig bomen planten ter compensatie. Eerder al het project groene algoritmes opgezet waarmee onderzoekers hun klimaatvoetafdruk kunnen bepalen.

Je kunt natuurlijk kijken wat je kunt doen om die koolstofvoetafdruk van je werk te verkleinen. In Toulouse denken ze dan aan een pauze in het verwerven van nieuwe gegevens en gaan werken met de gegevens die je al hebt. Daar schijn je al gauw een paar jaar zoet mee te zijn.
De neuroloog Rustam Al-Shahi Salman van de universiteit van Edinburgh heeft met collega’s de voetafdruk van twee klinische proeven berekend en kwam uit op 108 en 181 ton CO₂equivalenten. Hij werkte mee aan een meetinstrument voor klinische proeven samen met een organisatie in Londen die werkt aan de verduurzaming van de zorg SHC. Dat instrument zou later dit jaar beschikbaar zijn.
Een manier om die uitstoot te verkleinen zou het gebruik van teletechnieken zijn, zodat er niet meer zoveel gereisd hoeft te worden. Het vervoer van de materialen en de energie voor de gebruikte gebouwen zouden de grootste ‘lastposten’ zijn.

Niet zo verschillend

Het verkleinen van de klimaatvoetafdruk vereist steun van de instituten, stelt Pierrick Martin van het IRAP. “De situatie is niet zoveel verschillend van die van een burger: er zijn dingen die je zelf kunt doen, maar dat kent grenzen. Je ontkomt niet aan politieke beslissingen.” Wat er tijdens de coronacrisis mogelijk was (een vermindering van de broeikasgasuitstoot met 10%) zou volgens Pierrick elk jaar gehaald moeten worden om in 2050 ‘klimaatneutraal’ te zijn. “Als je eenmaal je koolstofvoetafdruk kent en waar die vandaan komt dan krijg je een aardig beeld van wat je kunt doen.”

Bron: Science