Passaatwinden maken onderdeel uit van de luchtcirculatie rond de aarde (afb: WikiMedia Commons)

Een van de grote problemen in de klimaatmodellen, zo heb ik begrepen, is de rol van wolken. Die hebben uiteraard een grote invloed op hoeveel zonne-energie de aarde bereikt en hoeveel er weer de ruimte in wordt gekaatst. Nu blijkt uit onderzoek dat de stapelwolken die ontstaan bij passaatwinden veel robuuster zijn dan tot nu toe werd gedacht.De aardopwarming zou er voor zorgen dat de beschermende bewolking sneller zou verdwijnen, was de gedachte. De huidige klimaatmodellen voorspellen dan ook iets in die richting. Dat zou weer een extra impuls aan de klimaatverandering geven. Dat blijkt nu uit onderzoek niet zo te zijn; een klein lichtpunt in de overigens inktzwarte klimaatontwikkeling.
Passaatwinden zorgen voor wolkenschaduwen op ongeveer eenvijfde van de aardbol. Wolken zorgen voor verkoeling. Het idee van de snellere verdwijning had te maken met de aanname dat de vochtigheid van de lucht rond de wolken laag zou zijn. Dat zou betekenen dat de regendruppeltjes in de wolken bij hogere temperaturen sneller zou verdampen.
Die veronderstelling is nooit proefondervindelijk getoetst, stelt de groep rond Raphaela Vogel van de universiteit van Hamburg. De passaatwolken schijnen erg groot te zijn. Dan kunnen zelfs kleine foutjes in de modellen grote gevolgen hebben op de ‘stralingshuishouding’ van de wereld, stellen de onderzoeksters.

Om nu eindelijk wel wat proefondervindelijk bewijs te verzamelen begonnen ze begin 2020 met een grote meetcampagne. Met behulp van twee vliegtuigen maten ze een maand lang in de Caraïben rond Barbados. De keus van dat gebied werd ingegeven omdat dat representatief zou zijn voor de passaatgebieden. Vanuit het vliegtuig werden op 9 km hoogte honderden sondes uitgegooid die temperatuur, luchtdruk, vochtigheid en windkracht maten. Het andere vliegtuig deed metingen op 800 m, dat wil zeggen onder de wolken.

Aanpassen

De resultaten van die metingen zijn al verklapt. Duidelijk is dat de klimaatmodellen op dit punt enige verandering behoeven. Vogel: “Passaatwolken beïnvloeden het klimaat wereldwijd, maar ze reageren duidelijk anders dan verwacht. Het is dus minder aannemelijk dat er een grote toename van de temperatuur van het aardoppervlak zal komen (door het verdwijnen van wolkendek;as) dan tot nu toe aangenomen. Dat is enorm belangrijk voor de toekomstige klimaatscenario’s.” Dat betekent overigens niet dat se nu dan maar op onze (klimaat)handen kunnen gaan zitten…

Bron: bdw