IJs op het land drukt zwaar op de bodem. Als dat ijs smelt valt die druk weg en veert de aarde plaatselijk op, was het idee. Satellietgegevens lijken dat idee onderuit te halen. In de afgelopen twee decennia heeft het smeltende poolijs een aanzienlijke vervorming van de aardkorst veroorzaakt over een groot deel van het noordelijk halfrond.
De aarde huilt als gevolg van de broeikasgassen die wij mensen zo ruimhartig de atmosfeer in sturen. Dat het verdwijnen van het ijs niet alleen plaatselijk effect heeft hebben onderzoeksters van Harvard kunnen vaststellen aan de hand van satellietbeelden. Die effecten zijn op honderden en soms zelfs duizenden kilometers verwijderd van de (smeltende) ijskappen waar te nemen.
De gegevens die zij bekeken kwamen uit waarnemingen tussen 2003 en 2018. Toen verdween vooral op het noordelijk halfrond veel landijs (zeeijs heeft wat dat betreft geen effect). De vervorming van de aardkorst is niet alleen horizontaal maar ook verticaal groter (dan gedacht, neem ik aan). De vervorming gaat om enkele tienden van millimeters per jaar, vooral op het noordelijk halfrond (dus).
Om ons te laten ‘voelen’ wat dat betekent vraagt onderzoekster Sophie Coulson ons om ons een plank voor te stellen drijvend in een badkuip. “Als je die plank naar beneden duwt doe je dat ook met het water, als nu naar boven tilt dan til je ook het water op.” Of haar uitleg veel helpt ons begrip te vergroten betwijfel ik.

De ijssmelt verandert het aanzien/uiterlijk van de aarde. Dat schijnt vervelend te zijn aangezien bewegingen van de aardkorst effect zouden kunnen hebben op het smelten van ijs door veranderingen in de oriëntatie ten opzichte van de zon. Wat er nu gebeurt is in feite een voortzetting van wat er gebeurde na het smelten van het ijs zo’n 11 000 jaar geleden na de laatste ijstijd. Sedertdien veert de aardkorst op, stelt Coulson. “De aardkorst gedraagt zich een beetje als een erg dikke vloeistof. De processen uit de ijstijd verlopen heel traag en vandaag kunnen we de resultaten zien.”

Aanzienlijk

De gevolgen van de bewegingen van de aardkorst kunnen aanzienlijk zijn. Dit onderzoek zou het eerste zijn dat de werkelijke omvang van de verandering van de aardkorst door ijssmelt heeft vastgesteld. Die zou groter zijn dan eerder is aangenomen.

Bron: Futura-Sciences