Vissen migreren naar koelere delen opwarmende oceanen

Krill

Krill is voedsel voor verschillende walsvissoorten (afb: WikiMedia Commons)

De opwarming van de oceanen, die een belangrijk deel van de overwarmte opnemen veroorzaakt door broeikasgassen, heeft grote gevolgen voor zijn bewoners. Sedert 1955 is de gemiddelde (oppervlakte)temperatuur van die gigantische watermassa van 1,4 miljard km3 zo’n 0,6°C hoger geworden. Dat lijkt marginaal, maar heeft er al voor gezorgd dat veel vissen naar koelere wateren verkassen, vaak honderden kilometers naar het noorden (of zuiden, op het zuidelijk halfrond). Smeltend ijs zorgt er ook voor dat krill (een verzamelnaam voor kleine garnaalachtigen die voor veel zeebewoners als voedsel dienen) hun voedingsbronnen (algen die groeien aan de onderkant van ijsschotsen) kwijtraken. Lees verder

23mei 2023: drie klimaatrecords gebroken

Zeeijsbedekking Noordpool op 29 mei 2023

Zeeijsbedekking Noordpool op 29 mei 2023. Het zeeijs is de laatste jaren ook veel dunner geworden (r) (afb: Climate Reanalyzer.org

Op 23 mei zijn drie records records gebroken die samenhangen met de klimaatverandering: nooit was de gemiddelde aardtemperatuur warmer dan op 23 mei 2023 (16,061°C), nooit was de gemiddelde oceaantemperatuur hoger dan op 23 mei 2023  (20,9°C) en nooit was de ijsomvang in de poolgebieden lager dan op 23 mei 2023 (21,47 mln km2). Het gaat slecht met de strijd tegen de klimaatverandering.

Bron: Le Monde

Ozonakkoord heeft komst ijsvrije Noordpool met vijftien jaar vertraagd

gat in de ozonlaag in september 2000

Het gat in de ozonlaag in september 2000 (afb: WikiMedia Commons)

Het protocol van Montréal, dat het gebruik van ozonaantastende koelmiddelen e.d. heeft verboden, zou volgens onderzoekers de komst van de eerste ijsvrije wateren rond de Noordpool met vijftien jaar hebben vertraagd. Dat in het kader van de VN afgesproken protocol zou als ‘vingeroefening’ kunnen worden gezien van het klimaatakkoord dat in 2015 in Parijs is gesloten, met die aantekening dat in dat minder voortvarend wordt opgetreden door burgers, politici en bedrijven in de (rijke) landen die verantwoordelijk zijn voor die klimaatopwarming. Lees verder

Zomer 2022 warmste in Europa ooit gemeten

Aardopwarming in 2022

Europa en het Noordpoolgebied warmen meer op dan de meeste delen van de wereld. De stijging is ten opzichte van het gemiddelde van 1991 tot 2020 (afb: Copernicus)

Het zal je niet verbazen, maar volgens het EU-waarnemings-instituut Copernicus was de afgelopen zomer de warmste ooit in Europa de warmste ooit gemeten. In de wereld stijgen de temperaturen, maar Europa (en het Noordpoolgebied) gaan ‘fier’ aan kop. Lees verder

Voorheen stabiele gletsjer op Groenland verdwijnt snel

Afkalving Steenstrupgletsjer op Groenland

De steeds snellere afkalving van de ooit stabiele Steenstrupgletsjer (afb: Chudley et. al/Nature)

De zeetemperaturen stijgen met de aardtemperatuur mee. Een van de ooit stabielste gletsjers op Groenland is bezig in hoog tempo te verdwijnen, zo vonden Amerikaanse onderzoekers. De Steenstrupgletsjer is nu zo’n 8 km en eenvijfde dunner. Tussen 2018 en 2021 is de hoeveelheid ijs die weggesmolten is verdubbeld, waarmee de gletsjer in de top van de 10% snelst verdwijnende gletsjers is gaan behoren. Lees verder

“IJssmelt op Antarctica verstoort de oceaanstromingen voor eeuwen”

Antarctica (NASA)

Antarctica (afb: NASA)

Volgens onderzoekers van de universiteit van Nieuw-Zuid-Wales (UNSW, Aus) zou het steeds sneller wegsmelten van het ijs op Antarctica de oceaanstromingen op grotere diepten ernstig vertragen. Als gevolg daarvan zou in de komende eeuwen de verspreiding van zoet water, zuurstof en voedingsstoffen in de diepere oceanen afnemen met gevolgen voor het zeeleven daar maar ook daarboven.
Lees verder

IJsplaat Groenland nabij onomkeerbaar kantelpunt

IJsbedekking Groenland

Evenwichtstoestand van de ijsbedekking op Groenland bij diverse kooldioxideconcentraties in de atmosfeer. We zitten nu al op ruim 400 dpm (afb: Höning et. al)

De ijsbedekking van Groenland is volgens onderzoekers dichtbij een kantelpunt, waarna er geen (gemakkelijke) weg terug meer zou zijn. Als we 1 biljoen ton koolstofdioxide in de atmosfeer hebben gebracht is het zover. We zitten nu op de 500 miljard ton en per jaar gaat er meer dan 50 giga(=miljard)ton de lucht in. Die 1 biljoen ton zou er voor zorgen dat het zuidelijke deel van de ijsbedekking op Groenland verdwijnt, terwijl met een totale uitstoot van 2,5 biljoen ton alle ijs van Groenland verdwijnt, berekenden de onderzoekers. De vastwaterbedekking van Groenland beslaat 1,7 miljoen km2. Als al dat vaste water smelt dan zou de zeespiegel zo’n 7 m stijgen.
Lees verder

Antarctica rond Amundsenzee verliest in 25 jaar ruim 3 biljoen ton ijs

IJsverlies rond Amundsenzee 2017-2021

De snelheid van gletsjers rond de Amundsenzee tussen 2017 en 2021 in meters per jaar gebaseerd op Sentinel-1-beelden (afb: Davison et. al)

Onderzoekers van de universiteiten van Leeds en Utrecht schatten dat tussen 1996 en 2022 de oevers van de Amundsenzee in West-Antarctica ruim driebiljoen ton ijs zijn kwijtgeraakt. Als je die hoeveelheid op het oppervlak van Londen kwijt wil dan zou daar een ijslaag van twee kilometer voor nodig zijn, becijferden ze. Lees verder

Minste sneeuw in de Val Ventina in zeshonderd jaar

Jaarringdikte jeneverbes in Val Ventina

De jaarringdikte van jeneverbesstruiken in Val Ventina over de afgelopen 600 jaar (afb: Marco Carrer et. al.)

Er zou de laatste zeshonderd jaar nog niet zo weinig sneeuw in Val Ventina in de Alpen zijn geweest als deze (nog niet verstreken) winter, schrijven Italiaanse onderzoekers in Nature. Ze trekken die conclusies op basis van de jaarringen van zo’n 550 jeneverbesstruiken in het Alpengebied rond het Val Ventina in Italië. Dit resultaat onderschrijft eerder onderzoek in het Alpengebied: de winters worden daar steeds korter. Lees verder

Het zal toch niet waar zijn? Er zit waterstof in de bodem

Waterstof (met bellen)

Scheikundig symbool voor het waterstofmolecuul

Er wordt een hoop onzin over waterstof vertelt, ook door mensen die zich wetenschapper denken. Het lijkt maar niet te willen doordringen dat waterstof gemaakt van water of methaan nooit groen is (want veel energie kost) en het klimaatprobleem niet helpt oplossen (net zo min als kernenergie). Nu komt Science met een uitgebreid verhaal dat we helemaal niet zo moeilijk hoeven te doen. Er zouden grote hoeveelheden winbare waterstof gewoon in de aardbodem zitten. We hoeven dat gas alleen maar op te pompen en bovendien zouden de voorraden anders dan met fossiele brandstoffen voortdurend snel weer worden aangevuld. Lees verder