2023 was warmste jaar ooit gemeten en 2024 overtreft dat

De aardopwarmingsfactoren

De factoren en hun invloed op de aardopwarming de afgelopen tien jaar. De mens heeft voor verreweg de grootste bijdrage gezorgd (afb: Berkeley Earth)

2023 was met een gemiddelde van 14,98°C het warmste jaar sedert de metingen midden negentiende eeuw begonnen. Dit jaar wordt het weer warmer, het wordt bijna gênant dat te melden. Van 1 januari tot en met 20 februari lag de gemiddelde temperatuur 0,55°C boven die van het vorige jaar. De belangrijkste factor is het door de mens veroorzaakte broeikaseffect. Daarnaast doen El Niño, de zon en een onderzeese vulkaan ook een (kleine) duit in het zakje. Ook het versneld verdwijnen van het ijs bij de polen helpt iet echt mee de opwarming te stoppen.
Lees verder

IJskap in Noord-Groenland smelt sneller dan voorspeld

Gletsjersmelt Noord-Groenland vanaf 1978

Volumeverlies gletsjers op Noord-Groenland vanaf 1978 (afb: Romain Millan et. al/Nature)

Van 8 tot 10 november is er op uitnodiging van de Franse president Emmanuel Macron in Parijs een bijeenkomst van weten-schappers en politiek verantwoor-delijken over de snelle achter-uitgang van de ‘ijswereld’ op de polen en in de hooggebergten. Rusland is daar, vanwege zijn agressie-oorlog in Oekraïne, niet voor uitgenodigd. Jongste alarmkreet, er zijn er al vele geweest, is de toestand van het gletsjers in Noord-Groenland, alles bij elkaar in vloeibare vorm goed voor een zeespiegelstijging van meer dan 2 m. Die werden lang als stabiel beschouwd, maar zouden sedert 1978 ruim 35% aan volume hebben verloren. Tussen 2000 en 2020 versnelde de ijssmelt als gevolg van de stijgende oceaantemperaturen. Lees verder

Verschil in ijssmelt op polen gevolg van windveranderingen (?)

IJssmelt door neerwaartse winden Groenland

Percentage ijssmelt door neerwaartse winden op Groenland tussen 1961 en 2019 (afb: Michael Laffin et. al/GRL)

Het ijs op en rond de Noordpool smelt steeds sneller, op de Zuidpool vertraagt dat. Onderzoekers van de Utrechtse universiteit en van de universiteit van Californië in Irvine denken te weten hoe dat komt. Dat zou aan de wind liggen, veronderstellen ze. Lees verder

‘Kantelpunt’ ijsmassa Groenland zou niet onomkeerbaar zijn

IJskapvolume op Groenland

De berekende ijskapvolumes op Groenland bij een aardopwarming oplopend tot 7°C volgens twee rekenmodellen (afb: Niklas Boers et. al/Nature)

Op Groenland ligt na die op Antarctica de grootste ijsmassa van de wereld. Die heeft het hard te verduren door de aardopwarming. Ergens tussen een opwarming van 1,7°C tot 2,3°C zou een ‘kantelpunt’ liggen. Dat betekent als dat overschreden wordt dan zou het niet meer zo makkelijk of zelfs onmogelijk zijn dat die nu snel slinkende ijsmassa zich weer herstelt. Nu hebben Niklas Boers van de TU München en collega’s aan de hand van rekenmodellen aannemelijk maakt dat dat ‘kantelpunt’ korte tijd overschreden mag worden zonder dat dat onherstelbare schade oplevert. “Dan moet daar wel met een grootschalige actie een afkoeling van de aarde op volgen onder het kantelpunt”, zegt Boers. Lees verder

Zeeijsoppervlak rond Antarctica in september het laagst ooit gemeten

Zeeijsoppervlak Antarctica op 10 sep 23

Het zeeijsoppervlak rond Antarctica op 10 sep 2023. De oranje lijn is het gemiddelde tussen 1981 en 2010 (afb: NSIDC)

’s Winters als het donker is op de Zuidpool en het op het Noordelijk Halfrond zomer is, wast het ijs rond Antarcticaweer aan. Dit jaar is die aanwas zo’n 1,03 km2 lager dan het de laagste aanwas rond Antarctica ooit gemeten. Lang is gedacht dat de Zuidpool zich ‘kraniger’ weerde tegen de aardopwarming dan het Noordpoolgebied, maar de ontwikkelingen de laatste jaren tonen een ander beeld. Lees verder

Zelfs in de ooit stabiele Zuidpool verandert het klimaat razendsnel

Hiitegolf op Antarctica

Extreem hete dag op 18 maart 2022 in/bij Dome C op Antarctica (afb: @RARohde)

Dat de situatie in het Noordpoolgebied desastreus is, is al jaren bekend, maar nu blijkt ook de situatie in het Zuidpoolgebied razendsnel te veranderen. Een groep onderzoekers heeft de opmerkelijke veranderingen, onder meer waargenomen door satellieten, nu op een rijtje gezet en dat stemt niet vrolijk. Antarctica lijkt Arctica achterna te gaan als we kijken naar de effecten van de aardopwarming. Het smelten van het ijs op de Zuidpool zal veel groter effect hebben dan op de Noorpool, aangezien daar veel meer landijs is dan in het Noordpoolgebied en gesmolten landijs de voornaamste bron is van de zeespiegelstijging.
Lees verder

Kooldioxideuitstoot door bosbranden Canada dit jaar al twee keer die in recordjaar 2014

De kooldioxide die ontstaat door de grootschalige  bosbranden heeft in Canada nu al geleid tot een record broeikasgasuitstoot in het land voor dit jaar. Die is ruim voordat 2023 is afgelopen al twee keer zo hoog als in het recordjaar 2014, meldt de Europese klimaatdienst Copernicus (290 megaton CO2 tegen 138 megaton). De schade kan nog verder oplopen doordat de branden voortwoekeren. Lees verder

Groenland zou 400 000 jaar geleden ook deels ijsloos zijn geweest

Camp Century

Camp Century (afb: WikiMedia Commons)

Op het ogenblik verdwijnt het ijs in het Noordpoolgebied razendsnel ten gevolge van de aardopwarming, maar volgens onderzoekers rond Andrew Christ van de universiteit van Vermont verdween zo’n 400 000 jaar geleden ook al een deel van de ijskap op Groenland waardoor het zeewaterpeil met zo’n 1,4 m zou zijn gestegen. Lees verder

Maandag wereldwijd de warmste dag ooit gemeten

Poolstation Vernadski

Poolstation Vernadski op Antarctica (afb: WikiMedia Commons)

Afgelopen maandag 3 juli was het volgens de Amerikaanse meteorologische dienst met 17,01°C wereldwijd de warmste dag ooit gemeten. Verantwoordelijk voor dat record waren hittegolven in verschillende delen van de wereld, waaronder ook de Zuidpool. Daarmee is het record van augustus 2016 (16,92°C) gebroken. Lees verder

Zomer 2022 warmste in Europa ooit gemeten

Aardopwarming in 2022

Europa en het Noordpoolgebied warmen meer op dan de meeste delen van de wereld. De stijging is ten opzichte van het gemiddelde van 1991 tot 2020 (afb: Copernicus)

Het zal je niet verbazen, maar volgens het EU-waarnemings-instituut Copernicus was de afgelopen zomer de warmste ooit in Europa de warmste ooit gemeten. In de wereld stijgen de temperaturen, maar Europa (en het Noordpoolgebied) gaan ‘fier’ aan kop. Lees verder