Over een paar jaar kan de Noordelijke IJszee soms al ‘ijsvrij’ zijn

IJsvrije Noordelijke IJszee

Een ‘ijsvrije’ Noordelijke IJszee zou binnen een paar jaar een feit kunnen zijn (afb: Céline Heuzé & Alexandra Jahn/Nature Communications)

Met. een paar jaar zou de Noordelijke IJszee delen van het jaar ‘ijsvrij’ kunnen zijn, waarschuwen Céline Heuzé van de universiteit van Gotenburg en Alexandra Jahn van de universiteit van Colorado. Dat zou al in 2030 het geval kunnen zijn. Lees verder

Er ontstaan onverklaarbare hittehaarden op aarde

Gemeten en door klimaatmodellen voorspelde temperaturen

Het verschil (in %) tussen gemeten en door klimaatmodellen voorspelde temperaturen (afb: Kai Kornhuber et al./PNAS)

Dat de aarde steeds warmer wordt is onloochenbaar en ook dat de mens daarbij een cruciale rol speelt. Je zou toch verwachten dat die opwarming min of meer gelijkelijk over de wereld verdeeld is. Het blijkt echter dat sommige plekken op aarde aanzienlijk sneller opwarmen dan andere en die ‘hittehaarden’ zijn niet te ‘verklaren’ door de huidige klimaatmodellen, met Noordwest-Europa als ‘winnaar’. Lees verder

Antarctica ‘vergroent’ in hoog tempo

Groen eiland op het Antarctisch schiereiland (afb: univ. van Exeter/Matt Amesbury)

Antarctica ‘vergroent’ in hoog tempo, zo blijkt uit recent onderzoek, en dat is geen goed nieuws. Dat betekent dat dat ijzige continent het bevroren water op zijn retour is. De vegetatie op het Antarctische schiereiland is de laatste veertig jaar vertienvoudigd.
Lees verder

Antarctica lijkt midden in de winter in ‘brand’ te staan

Zuidpool oververhit

Zuidpool beleeft een winterse hittegolf (afb: climatereanalyzer.org)

Antarctica beleeft momenteel een ongewone hittegolf. Zelfs in het normaal bitterkoude Oost-Antarctica liggen de temperaturen sinds midden juli  tot 28°C boven het wintergemiddelde, zo blijkt uit metingen. In plaats van de -50°C tot -60°C die normaal is voor de Zuid-Antarctische winter, is het op veel plaatsen slechts een milde -15°C tot -20°C. graden, zo meldt het Europese klimaatmeetsysteem Copernicus. Dit is de tweede Antarctische hittegolf in twee jaar. Lees verder

IJslaag op Antarctica zou twee keer meer smeltwater bevatten dan gedacht

Smeltwater en sneeuwpap op Antarctica

Er is veel meer smeltwater op de Antarctische ijslaag in de zomer dan gedacht (afb: univ. van Cambridge/Scottinstituut)

Die geweldige ijslaag op het zuidelijkste continent, Antarctica zou twee keer meer water bevatten dan tot nu toe aangenomen. Sneeuwpap maakt in de zomer meer dan de helft (57%) van al het smeltwater op het Antarctische vasteland uit, zagen onderzoekersters rond Rebecca Dell van de universiteit van Cambridge. De rest bestaat uit water in meren en vijvers op het ijs. Het is niet duidelijk wat dit voor de gehanteerde rekenmodellen betekent. Lees verder

Ligt er onder de ijskap nog een gevaarlijk kantelpunt?

Antarctica (NASA)

Antarctica (afb: NASA)

Alexander Bradley van de Britse Antarctica-onderzoeksgroep en wiskundige Ian Hewitt van de universiteit van Oxford hebben een rekenmodel ontwikkeld voor het wegsmelten van de ijslaag op Antarctica. Aan de hand van dat model kwamen ze tot de veronderstelling dat er onder de ijslaag een nieuw kantelpunt ligt waardoor, als dat overschreden wordt, grote hoeveelheden water in de wereldzeeën terecht zullen komen, gepaard gaand met een grote zeespiegelstijging. Volgens het tweetal is het niet goed mogelijk dat omslagpunt vast te stellen aan de hand van bepaalde waarschuwende indicatoren. Lees verder

2023 was warmste jaar ooit gemeten en 2024 overtreft dat

De aardopwarmingsfactoren

De factoren en hun invloed op de aardopwarming de afgelopen tien jaar. De mens heeft voor verreweg de grootste bijdrage gezorgd (afb: Berkeley Earth)

2023 was met een gemiddelde van 14,98°C het warmste jaar sedert de metingen midden negentiende eeuw begonnen. Dit jaar wordt het weer warmer, het wordt bijna gênant dat te melden. Van 1 januari tot en met 20 februari lag de gemiddelde temperatuur 0,55°C boven die van het vorige jaar. De belangrijkste factor is het door de mens veroorzaakte broeikaseffect. Daarnaast doen El Niño, de zon en een onderzeese vulkaan ook een (kleine) duit in het zakje. Ook het versneld verdwijnen van het ijs bij de polen helpt iet echt mee de opwarming te stoppen.
Lees verder

IJskap in Noord-Groenland smelt sneller dan voorspeld

Gletsjersmelt Noord-Groenland vanaf 1978

Volumeverlies gletsjers op Noord-Groenland vanaf 1978 (afb: Romain Millan et. al/Nature)

Van 8 tot 10 november is er op uitnodiging van de Franse president Emmanuel Macron in Parijs een bijeenkomst van weten-schappers en politiek verantwoor-delijken over de snelle achter-uitgang van de ‘ijswereld’ op de polen en in de hooggebergten. Rusland is daar, vanwege zijn agressie-oorlog in Oekraïne, niet voor uitgenodigd. Jongste alarmkreet, er zijn er al vele geweest, is de toestand van het gletsjers in Noord-Groenland, alles bij elkaar in vloeibare vorm goed voor een zeespiegelstijging van meer dan 2 m. Die werden lang als stabiel beschouwd, maar zouden sedert 1978 ruim 35% aan volume hebben verloren. Tussen 2000 en 2020 versnelde de ijssmelt als gevolg van de stijgende oceaantemperaturen. Lees verder

Verschil in ijssmelt op polen gevolg van windveranderingen (?)

IJssmelt door neerwaartse winden Groenland

Percentage ijssmelt door neerwaartse winden op Groenland tussen 1961 en 2019 (afb: Michael Laffin et. al/GRL)

Het ijs op en rond de Noordpool smelt steeds sneller, op de Zuidpool vertraagt dat. Onderzoekers van de Utrechtse universiteit en van de universiteit van Californië in Irvine denken te weten hoe dat komt. Dat zou aan de wind liggen, veronderstellen ze. Lees verder

‘Kantelpunt’ ijsmassa Groenland zou niet onomkeerbaar zijn

IJskapvolume op Groenland

De berekende ijskapvolumes op Groenland bij een aardopwarming oplopend tot 7°C volgens twee rekenmodellen (afb: Niklas Boers et. al/Nature)

Op Groenland ligt na die op Antarctica de grootste ijsmassa van de wereld. Die heeft het hard te verduren door de aardopwarming. Ergens tussen een opwarming van 1,7°C tot 2,3°C zou een ‘kantelpunt’ liggen. Dat betekent als dat overschreden wordt dan zou het niet meer zo makkelijk of zelfs onmogelijk zijn dat die nu snel slinkende ijsmassa zich weer herstelt. Nu hebben Niklas Boers van de TU München en collega’s aan de hand van rekenmodellen aannemelijk maakt dat dat ‘kantelpunt’ korte tijd overschreden mag worden zonder dat dat onherstelbare schade oplevert. “Dan moet daar wel met een grootschalige actie een afkoeling van de aarde op volgen onder het kantelpunt”, zegt Boers. Lees verder