Drinkwatertekort treft wereldwijd meer mensen dan eerder gedacht

Droogte Amazonegebied 2023

Droogte in het Amazonegebied van juni tot en met november 2023 op basis van neerslag- en verdampingsgegevens (SPE-index) (afb: worldweatherattribution.org)

Onderzoekers hebben voor het eerst minutieus vastgesteld hoeveel drink- en regenwater er wereldwijd beschikbaar is en hoe schoon dat is. Volgens hen zou kwart van alle regio’s in de wereld permanent een tekort aan ten minste één van deze punten hebben. Meer dan de helft van alle mensen wordt getroffen door dit watertekort. Afhankelijk van de seizoenen zullen nog veel meer regio’s en mensen door watertekort worden getroffen. Lees verder

En het wordt steeds maar warmer. Nou, en?

Aardopwarming t/m 2029

De afwijkingen van temperatuur, zeespiegelstijging en neerslag in 2024 (l) en in de vijf jaar tot en met 2024 (afb: WMO-jaarrapport)

Het is al bijna geen nieuws meer, en mensen in Duitsland en elders lijken zich er ook steeds minder druk om te maken: het klimaat wordt steeds warmer. Ach ja wat vreselijk, zeggen mensen als ze er vragen over krijgen en gaan vervolgens over tot de (oude) orde van de dag. Volgens de meteorologische organisatie van de VN (WMO) blijven de temperaturen stijgen en zal de 1,5°C-grens in of voor 2029 echt worden overschreden (dat gebeurde in 2023 en 2024 ook al, maar dat waren oorzaken voor, beslisten deskundigen). Met die aardopwarming komen allerlei nare zaken als overstromingen, droogtes, hittegolven, orkanen, maar wat kunnen ‘ons’ die schelen? Toch? Ondertussen zegt de EU de klimaatdoelen in 2030 te halen, maar daarna? Lees verder

IJsmassa Antarctica tussen 2021 en 2023 weer gegroeid

Grace-Fo-satelliet

Grace-Fo-satelliet (afb: NASA)

Geofysici die metingen van het zwaartekrachtveld via de Grace-satelliet en diens opvolger Grace-FO sinds 2002 (Gravity Recovery and Climate Experiment – Follow-On) van de aarde hebben uitgevoerd, ontdekten tot hun verbazing dat de massa van het ijs op de Zuidpool weliswaar is afgenomen sinds de metingen met deze satellieten enkele decennia geleden begonnen, maar dat deze tussen 2021 en 2023 weer is toegenomen, zelfs aanzienlijk. Dat klinkt eigenaardig in een opwarmende aarde. Aan een verklaring wagen de onderzoekers zich niet. Lees verder

Sneeuwtekort Himalaya slecht nieuws voor 2 miljard mensen

Sneeuwrapport HKH-regio 2025

Tekorten en overschotten aan sneeuwval  in HKH-regio (afb: ICIMOD)

Het risico op watertekorten neemt toe nu de HindoekoesjHimalaya (HKH) te maken heeft met een sneeuwtekort dat al 23 jaar aanhoudt. Volgens het jongste sneeuwrapport beleefde de HKH-regio in 2025 zijn derde opeenvolgende jaar met minder sneeuw dan normaal. De sneeuwpersistentie – het deel van de tijd dat er sneeuw ligt na sneeuwval – bereikte een tweejaarlijks laagterecord van 23,6%. Dat heeft grote gevolgen voor de waterzekerheid van bijna twee miljard mensen verspreid over twaalf grote rivieren die ontspringen in de HKH. Lees verder

“We lossen crises niet op door halfslachtige oplossingen”

Risico's verweven katastrofes; UNU-EHS

Omslag van het rapport (afb: UNU-EHS)

econDe aarde warmt op. Soorten verdwijnen. Vervuiling vergergert. Soorten verdwijnen. Dat weten wij maar wat doen we er aan? Onderzoekersters van de het milieu-instituut van de VN-universiteit stellen nu in een nieuw rapport over de risico’s op verweven katastrofes een aanpak voor die niet alleen het ergste voorkomt, maar ons juist het beste kan brengen! Mij(=as) lijkt me dat wat aan de late kant, maar met dat gemodder op het gebied van klimaatverandering en verbonden problemen komen we(= de. mensheid) nergens. Zachte heelmeesters maken stinkende wonden… Lees verder

Grondstofwinning voor ‘duurzame’ energie kost een hoop (schaars) water

Waterbehoefte grondstofwinning

De winning van grondstoffen vereist vaak een niet erg duurzaam gebruik van plaatselijk beschikbaar water (afb: AIST)

Eigenlijk bestaat duurzame energie niet zolang de mens er niet in slaagt om de behoefte aan nieuwe grondstoffen e.d. daarvoor tot nul terug te brengen. In feite is daar een 100% kringloop-economie voor nodig, maar zover zijn ‘we’ nog lang niet (als het ooit al zover komt; as). De energie-transitie die onze samenleving duurzaam zou moeten maken vraagt steeds meer (eindige) grondstoffen en dat is een probleem. Of eigenlijk een hele reeks problemen, want we putten dan niet alleen uit eindige bronnen uit, maar vernielen ook landschappen en natuur en schijnen daarbij ook een hoop water voor nodig te hebben. Lees verder

Ook de Antarctische circulatiestroom verzwakt door aardopwarming

Antarctische circulatiestroom op 31 december 1990

De met ACCESS-OM2-01 gesimuleerde Antarctische circulatiestroom op 31 december 1990 (afb: Taimoor Sohail et al./Environmental Reseacrh Letters)

Het is me een gedoe met die wereldwijde golfstromen. Ze zijn de laatste tijd nogal in het nieuws en dat is meestal geen goed nieuws. Door de klimaatverandering en daarmee gepaarde aardopwarming versnelt de ijssmelt wereldwijd en dat heeft invloed op de golfstromen. Nu blijkt dat ook de Antarctische golfstroom, de sterkste golfstroom ter wereld, steeds trager gaat stromen met alle gevolgen van dien. Lees verder

Gletsjerijs verdwijnt steeds sneller en daarmee zoetwatervoorraden

Gletsjers in de Pyreneeën

Ossoue-gletsjer. De bovenste foto is van 1900, de onderste in juli 2022. (afb: MeteoPyrenees)

Zowel op de polen als in de bergen smelt het ijs door de opwarming van de aarde steeds. Het zeeijsoppervlak ligt op een historisch laag niveau en ook de gletsjers krimpen wereldwijd in hoog tempo. Mede daardoor krimpen de zoetwater-voorraden, terwijl de zeespiegel stijgt.
Het ziet er niet goed uit met het ijs op deze aarde, concluderen onderzoekers van de GlamBIE-groep.Sinds 2000 hebben gletsjers regionaal tussen de 2% en 39% van hun ijs verloren en wereldwijd ongeveer 5%. Het verlies aan gletsjermassa is ongeveer 18% groter dan het verlies van de Groenlandse ijskap en meer dan twee keer zo groot als het verlies van de Antarctische ijskap. Lees verder

Is voedsel uit de fabriek een klimaatvriendelijk alternatief voor de landbouw?

Voedsel uit de fabriek

Voedsel uit de fabriek (afb: Steven Davis et al./Nature Sustainability)

De landbouw klimaat-, milieu- en natuurvriendelijker te maken is een manier om de wereld te redden van natuurverwoesting en klimaatontwrichting, maar er zou een synthetisch alternatief zijn. Waarom zouden we onze voedingsstoffen niet in een (chemische) fabriek produceren. Volgens sommigen is dat een prima route naar een groene toekomst. Of dat ook daadwerkelijk zo is zal nog moeten blijken. Onderstaand een resumé van een artikel uit 2023. Lees verder

“Behandel problemen als klimaat, waterschaarste en biodiversiteit niet apart”

Berglandschap met landbouwKlimaatverandering apart aanpakken zou wel eens slecht uit kunnen pakken voor natuur of watervoorziening. Biodiversiteitsver-lies, water, voedsel-voorziening, volks-gezondheid en klimaatverandering zijn innig met elkaar verbonden. Al vaker is gezegd dat de vaak door de mens gecreëerde problemen niet afzonderlijk moeten worden behandeld. Die zienswijze wordt nu stevig omarmd in een het nieuwe Nexus-rapport van het platform voor biodiversiteit en ecosysteemdiensten IPBES. Lees verder