70 landen teken bouwakkoord in strijd tegen klimaatverandering

De bouw is een grote klimaatvervuiler

De bouw is een grote klimaatvervuiler (afb: UNEP)

Zeventig landen hebben in Parijs een akkoord getekend om de broeikasgasuit-stoot van de bouw te verminderen. De bouw is wereldwijd een even grote klimaatvervuiler als de landbouw met beide sectoren een aandeel tussen de 20% en 25% van de wereldwijde broeikasgasuitstoot. Onder de zeventig landen bevinden zich de VS en Saoedi-Arabië, maar China schittert door afwezigheid. Lees verder

Meer tweehands- en huurkleding is goed voor klimaat en milieu

Kamila Krych

Kamila Krych (afb: NTNU.no)

Als de Noren 74% van hun kleding tweedehands zouden kopen of zouden huren dan zou de broeikasuitstoot voor kleding met 57% afnemen, het water- en energiegebruik voor de productie daarvan dalen met, achtereenvolgens, 62%  en 47%, stellen onderzoeksters  van de Noorse universiteit voor wetenschap en technologie (NTNU) onder aanvoering van Kamila Krych. Nu is dat aandeel nog maar 5% in Noorwegen. Lees verder

We zullen duurzamer met grondstoffen moeten omgaan

WereldgrondstoffenforumDe mens heeft zich afhankelijk gemaakt van grondstoffen en die zijn niet eindeloos beschikbaar. Zelfs biologische grondstoffen zijn aan grenzen gebonden.  “Als overheden en bedrijven niet zorgvuldiger omgaan met metalen en mineralen dan zal de (energie?; as)overgang niet groen zijn”, zegt Patrick Wäger van de Zwitserse onderzoekorganisatie Empa. “Dat is de centrale kwestie in het klimaatdebat en die verdient grote aandacht.” Begin september houdt het wereldgrondstofforum in Genève zich met deze problematiek bezig.
Lees verder

Ook zonnepanelen hebben een houdbaarheidsdatum

Opwerking afgedankte zonnepanelen

Zo zou de opwerking van afgedankte zonnepanelen er moeten uitzien, maar papier (en bits) is geduldig… (afb: ROSI)

Zonnepanelen vormen een belangrijk wapen om de energievoorziening in de wereld ‘hernieuwbaar’ te maken, maar hoe hernieuwbaar zijn die zonnepanelen zelf? Ook die hebben een houdbaarheidsdatum (zo’n 25 jaar) en wat doen we er dan mee? Er zou wereldwijd zo’n terawatt aan zonnecelvermogen zijn opgesteld en dan praat je al gauw over een 2,5 miljard zonnepanelen. Ook die zullen we moeten kringlopen om niet in oude fouten te vervallen. Het pas gevestigde Franse bedrijf ROSI (Return of SIlicon) in Grenoble zegt 99% van de uitgediende zonnecellen te kunnen opwerken en hergebruiken (niet per se in zonnepanelen).
Lees verder

Vanaf vandaag is ook onze verpakking duurzaam

Wegwerpverpakking dubbeldrankAls zelfs autofabrikanten hun producten duurzaam mogen noemen, waarom zouden sapverkopers dat niet mogen. Het vervelende is dat duurzaam niet alleen ‘het gaat lang mee’ betekent, maar ook ‘het is goed voor milieu en klimaat’. Alleen, hoe kun je iets duurzaam noemen dat een wegwerpartikel is. Hoe duurzaam is dat. Ach, de sapverkoper is, heel ontroerend, zeer begaan met het klimaat, maar waar is zijnhaar keer op keer herbruikbare verpakking? Dan weet ik overigens ook niet of dat heel duurzaam is in de tweede betekenis, maar ik stel me zo voor dat dat altijd nog een stuk ‘duurzamer’/minder vervuilend dan zo’n wegwerpverpakking ook al is die gemaakt plant based materialen (wat dat dan ook mogen wezen.

as

De digitale wereld vreet steeds meer energie en grondstoffen

De onstilbare honger van de digitale wereld

De digitale wereld vraagt steeds meer energie (linksonder), grondstoffen (inclusief water; rechts) en is niet vriendelijk voor het klimaat (koolstofvoetafdruk, linksboven (afb: uit het Arcep/Arcom-rapport)

Ooit dacht ik dat elektronische brieven heel wat minder kostte aan energie e.d. dan papieren brieven, maar dat bleek aardig tegen te vallen. Ook de schermen met vloeibare kristallen e.d., de platte schermen, bleken tot mijn verbazing niet veel energie zuiniger dan de aloude beeldbuisschermen. Met de opkomst van kunstmatige intelligentie, de cryptomunten, de datacentra en de immer verbonden burger stijgt de honger naar grondstoffen en energie van de digitale sector aanzienlijk en verdrievoudigt de koolstofvoetafdruk van die sector in Frankrijk tussen nu en 2050, zo stellen onderzoekers van de Franse toezichthouders Arcep en Arcom. Elders in de wereld zal die ontwikkeling niet veel anders zijn. Lees verder

Mogelijke eigen bijdrage aan vermindering broeikasgasuitstoot zeker 45%

Onderzoek zou hebben uitgewezen dat de individuele burger  door verandering van gedrag maar een kwart van zijn koolstofvoetafdruk zou kunnen verminderen. Is dat zo vraagt ene Virginie aan Nabil Wakim van de Franse krant Le Monde (chaleurhumaine@lemonde.fr) en waar komt dat cijfer vandaan. Wakim beaamt dat cijfer en stelt dat dat uit het rapport Fair sa part van  Carbone 4 komt geschreven door César Dugast en Alexia Soyeuz komt.
Opmerkelijk is dat in dat rapport staat dat er nog een extra 20 procentpunt bij komt als je andere maatregelen neemt, waaronder nota bene de aanschaf van een elektrische auto, waarmee je al op 45% zou komen. Wat als je alleen maar fietst en af en toe het ov neemt? Die 45% wordt door de opstellers een ‘heroïsche prestatie’,  genoemd, maar wat is daar zo ‘heldhaftig’ aan. Lees verder

Staal ‘klimaatneutraal’ in 2050? Er is geen ‘gouden oplossing’

Takuma Watari (NIES)

Takuma Watari (afb: NIES)

Staal is een grote klimaatverpester, want verantwoordelijk voor zo’n 7% van de wereldbroeikasgasuitstoot. Er wordt links en rechts wat geknibbeld aan die uitstoot, maar om in 2050 ‘klimaatneutraal’ te zijn zullen we hoogstwaarschijnlijk moeten bezuinigen op ons staalverbruik, stellen onderzoekers in Japan. Lees verder

Maakt ammoniumbatterij lithiumwinning overbodig?

ammoniumbatterij

De ammoniumbatterij met rechts de grafietelektrode en  de polymeerelektrode (PTCDI). NH staat voor ammonium, PF staat voor hexafluorfosfaat, ADN is hoogstwaarschijnlijk adiponitril en geen idee waar EMC voor staat (afb: Zhao et. al., KAUST)

Batterijen spelen in de ‘groene’ toekomst een belangrijke rol als tussenopslag, maar daarvoor heb je metalen nodig en, zoals we allemaal weten, de voorraden daarvan zijn eindig. Nu zie je al een hoop gedoe om op tijd aan voldoende lithium te komen. Onderzoekers van de Koning Abdoella-universiteit in Saoedi Arabië (KAUST) denken met de ammoniumbatterij een metaalloos alternatief te hebben gevonden. Lees verder

Waar blijven de houtsnijdende klimaatmaatregelen? (opinie)

Autowegen

De auto is bepalend voor de infrastructuur (afb: arno s)

Hoewel we met de mond belijden dat de klimaat-ontwrichting een belangrijk en groot probleem is lijken we, dat wil zeggen de consumenten in de rijke landen die voor de klimaatverandering verantwoordelijk zijn, niet de harde conclusies te willen trekken die het temperen van die ontwrichting onvermijdelijk maken. Waar blijven de maatregelen die direct hout snijden? Die zijn er wel degelijk maar er wordt nauwelijks over gesproken.Ik rijd nog wel eens op de fiets door Nederlands. Dan moet ik constateren dat dit ideale fietsland (korte afstanden en vlak) vrijwel geheel beheerst wordt door de auto. Begin dit jaar waren er in in Nederland 8,9 miljoen auto’s. Daarvan rijdt het overgrote deel (>95%) nog steeds op fossiele brandstof. De energie die die auto’s gebruiken gaat voor meer dan 90% naar het verplaatsen van die voertuigen zelf. Dat geldt ook voor elektrische auto’s, die, waarom dan ook, als (deel)oplossing worden gezien voor het klimaatprobleem. Totale energieverspilling. Net zoals het doelloos rondrijden in onnutte voertuigen dat voor sport doorgaat.

1. Een belangrijke klimaatmaatregel zou het terugbrengen van het gewicht van de auto zijn, dé bron van die energieverspilling van auto’s. Om te beginnen zouden personenwagens niet zwaarder mogen zijn dan 1000 kg en dat plafond zou steeds verder moeten worden verlaagd. Dat levert een enorme winst op voor klimaat, milieu en grondstofbeschikbaarheid.
2. In Nederland is de infrastructuur geheel ingericht op de auto’s. Die neemt een belangrijk deel van de schaarse ruimte in dit dichtbevolkte land in. Nederland heeft een uiterst hoge wegdichtheid. Toch blijft de Nederlandse overheid mikken op nog meer asfalt. Dat zou zijn om filevorming te voorkomen, maar dat is natuurlijk grote onzin. Die files worden gevormd door voertuigen die voor het overgrote deel maar een persoon bevatten.
Op dat punt valt nog veel te winnen. Je zou rekeningrijden moeten invoeren, waarbij het aantal onbezette plaatsen worden belast of reiskostenvergoeding koppelen aan het aantal meereizigers die iemand meeneemt. Ik geef toe dat de uitvoering daarvan lastig is, maar meer asfalt heeft altijd maar voor zeer korte tijd de files verminderd. Bovendien nemen wegen schaarse ruimte in beslag. Geen mm2 asfalt meer in Nederland, sterker nog: er kan best wel wat weg weg. Schept meteen wat ruimte voor de miljoen huizen (met zonnepanelen en -collectoren) die in Nederland moeten worden gebouwd.
3. Dat de landbouw op de schop moet weten we al tientallen jaren, maar wat hebben we daar hier in Nederland aan gedaan? Nu het conflict tussen landbouwsector en de politiek na veertig jaar onbewegelijkheid uit de hand loopt wordt er net gedaan of de boeren moeten ophouden met boeren. Dat is natuurlijk nonsens. Voeding is onze enige basisbehoefte (de rest is secundair of nog trivialer). Boeren moeten anders gaan boeren. De vleesproductie is een geweldig klimaatbelasting, dus daar moeten we van af. Ook de zuivel is niet bepaald klimaatzuiver, niet in de laatste plaats door de noodzaak dan veevoer te moeten produceren. Onze voeding moet veel plantaardiger worden of misschien wel geheel. Daar valt een hoop te winnen voor klimaat, milieu en onze gezondheid.
4. Verpakkingsmateriaal is een gigantisch probleem. Dat komt met de schaalvergroting van de distributie van producten. Kwetsbare en moeilijk houdbare producten worden stevig ingepakt/verpakt en al dat materiaal wordt meestal maar een keer gebruikt en vervolgens weggegooid. Statiegeld is een goed systeem om die afvalberg te verminderen, maar de grootwinkelbedrijven hebben het statiegeld vrijwel geheel uit hun systeem verdreven. Hef statiegeld op alle verpakkingsmateriaal en maak de producent en detailhandel verantwoordelijk voor de (her)verwerking of het hergebruik daarvan.
5. Bedrijven moeten worden verplicht van elk product dat ze op de markt brengen een levenscyclusanalyse te laten maken voor de effecten op klimaat, milieu en grondstofvoorraden naast de normale beoordeling op deugdelijkheid en veiligheid. Die analyses zouden ook voor bestaande producten moeten worden gemaakt (met alle consequenties van dien). Er zullen regels moeten komen waaraan producten moeten voldoen om op de markt te mogen worden gebracht/gehandhaafd.
6. In de bouw is ook een hoop klimaat- en milieuwinst te behalen. Slopen van gebouwen wordt moeilijker gemaakt. Ook zal van nieuw te bouwen huizen en bedrijfsgebouwen vooraf een milieu- en klimaateffectrapport moeten worden gemaakt.
7. We zullen heel hard moeten nadenken over het systeem dat ons heeft gemaakt tot vernietigers van onze woonplaneet: het kapitalisme. Dat streeft naar winstmaximalisatie en het enige dat telt in dat systeem is of je er geld mee kan verdienen. Ooit heb ik op school geleerd dat economie de verdeling van de schaarste is, maar wat wij nu economie noemen is louter geldeconomie. Hoe zo’n nieuw systeem er uit zou moeten zien weet ik niet, maar op (eigen) winst beluste bedrijven zouden niet de aandrijvers van dat systeem moeten zijn. De verdeling van de schaarste moet leidend worden.
8. In feite zou van alle sectoren moeten worden nagegaan hoe schadelijk ze voor milieu en klimaat zijn. De luchtvaart is daarvan een kwalijke voorbeeld en die bedrijfstak zal drastisch moeten worden ingekrompen. Er zijn meer sectoren die over de schreef gaan zoals grondstofwinning en bouw (naast natuurlijk de landbouw). Dat vergt een grote schoonmaak.
9. Alle nieuwe gebouwen en woningen zouden moeten worden voorzien van zonnepanelen en -collectoren. Wellicht dat ook (organische) zonnecollectoren kunnen worden ‘ingebouwd’ in vensters. Zonneparken op kostbare grond zijn uit den boze. Uiteraard worden gebouwen goed geïsoleerd.
10. Er moet breed ingezet worden op consuminderen, niet in de laatste plaats op het gebied van energieverbruik. Hoeveel machines hebben we nodig om te leven? Het leven wordt een stuk actiever als we onze auto aan de kant zetten en ons per fiets verplaatsen (desnoods een elektrische) en ga nou niet beweren dat dat niet mogelijk is.

10. Een laatste maatregel (voor dit overzicht van ‘snelle’ maatregelen) is niet door afzonderlijke landen uit te voeren, maar moet wereldwijd worden aangepakt. Je zou bijna zeggen dat we daarvoor een wereldregering nodig hebben, maar zolang die er niet is moeten we die taak maar aan de VN toeschuiven. De wereld heeft, zoals we gemerkt hebben, grenzen. Een van die grenzen wordt gesteld door het natuurlijke herstelvermogen van de aarde. Die grens overschrijden we al jaren, vooral door toedoen van het bovenmatige consumptiegedrag in de rijke landen. Ook grondstofvoorraden zijn niet oneindig werd al in 1972 geconstateerd. Die grenzen geven onze (=de wereldbevolking) mogelijkheden aan (maar die hoeven we niet helemaal op te gebruiken). Het lijkt ook verstandig grenzen aan de wereldbevolking te stellen, want hoe meer volk hoe minder te verdelen.

Ik noem hier een aantal zaken die soms direct kunnen worden ingevoerd en andere die wat langere voorbereiding vergen, maar ons (=Nederland) een stuk op weg helpen op de dreigende klimaatontwrichting af te wenden. Ongetwijfeld zijn er nog meer te bedenken, maar mijns inziens zijn dit maatregelen die (relatief) snel hout snijden en uiteraard zal de fossiele industrie zo snel mogelijk moeten worden afgebouwd.

as