Geotechnieken gebruiken om de klimaatverandering te temperen worden vooral gepropageerd door mensen die hopen dat de techniek ons uit de sores redt. Ze zijn dan zelfs bereid om al het leven op aarde in de waagschaal te stellen. Nu lijkt het er op dat klimaatwetenschappers in, vooral de VS een waarschuwingssysteem met balonnen hebben ingericht om geotechnische experimenten met het klimaat te kunnen achterhalen.
Bij The Simpsons komt een zekere meneer Burns op het idee om een gigantische metalen schijf te bouwen om de zon achter te verbergen en de inwoners van Springfield te dwingen meer stroom te verbruiken die in zijn elektriciteitscentrale wordt opgewekt.
Ideeën over geotechnieken om de klimaatverandering te dimmen zijn er te over. Ze hebben alle gemeen dat ze moeilijk uitvoerbaar zijn en dat de gevolgen er van ongewis zijn en tot katastrofes zouden kunnen leiden. Toch mag dat de pret voor de bedenkers (en uitvoerders in spe) niet drukken.
Verschillende van die ideeën komen van niet al te snuggere wetenschappers, maar al in de Sovjettijd waren de Russen al druk bezig met proeven om het weer naar hun hand te zetten. Wat als Rusland, Noord-Korea of welk duister ander land in stilte bezig is dergelijke gevaarlijke technieken uit te broeden en in de praktijk te brengen. Dat idee heeft Amerikaanse wetenschappers gebracht op de gedachte een waarschuwingssysteem op te zetten waarmee ze dergelijke snode plannen kunnen achterhalen.

“Geotechniek is wat we zouden kunnen doen… als we niets blijven doen”, zei David Keith, een natuurkundige aan de Harvarduniversiteit, bijna twintig jaar geleden. Het idee daarachter is dat we onze (slechte) gewoontes niet hoeven aan te passen om de klimaatverandering te bestrijden door, onder veel meer, de broeikasgasuitstoot uit te bannen, maar dat we die klimaatverandering tegengaan met technische ‘oplossingen’.
Een van de (niet)oplossingen is om de zon (deels) te blokkeren. Dat zou je kunnen doen door zo’n ‘paraplu’ van meneer Burns in de ruimte te ‘hangen’ of door deeltjes in de atmosfeer te verspreiden bij wijze van een kunstmatige vulkaanuitbarsting. Niets is daarbij zeker en risico’s zijn groot. “Het is onredelijk om te beweren dat geotechniek ethisch aanvaardbaar is, omdat we het klimaat al veranderen door vervuiling”, zegt Keith nu. Weg is de scherts nu.

“Toen de geotechniekgemeenschap zich begon te vormen, hebben we er geen aandacht aan besteed”, stelde ijsdeskundige Heïdi Sevestre afgelopen zomer, “maar ze beschikken nu over vrijwel onbeperkte financiering en, in feite, over een enorme politieke lobbymacht.” Het gaat volgens de initiatiefnemers van het waarschuwingssysteem om ultrarijken die op dezelfde voet willen doorgaan met het garen van geld en macht. Dit heeft bij wetenschappers van de Amerikaanse oceaan- en atmosfeerdienst, ruimtevaartorganisatie NASA en het Amerikaanse ministerie van Energie zorgen gebaard. Daarom hebben ze, met de hulp van medewerkers verspreid over de hele wereld, een waarschuwingssysteem bedacht dat gebaseerd op ballonwaarnemingen.

Die zullen worden losgelaten in Colorado, Alaska, Hawaï, Nieuw-Zeeland, Réunion of Antarctica en die zullen in ongeveer 3 uur op een hoogte van 27 kilometer blijven zweven om de hoeveelheid, aard en oorsprong van de aanwezige aërosolen in de stratosfeer te meten. Genoeg om in principe elke ongewone omstandigheid snel te detecteren. “Dit is een van de belangrijkste stratosferische wetenschappelijke projecten die momenteel ter wereld worden uitgevoerd”, stelt David Fahey, directeur van het scheikundig lab van NOAA.

Gestaakt

Inmiddels hebben onderzoekers van Harvard, waaronder dus ook Keith, proeven in Noord-Zweden gestaakt met het in de atmosfeer brengen van deeltjes om de zoninstraling te dempen. Overtuigd? Er zijn in ieder geval lange discussies aan vooraf gegaan. Misschien dat de bewoners van Noord-Zweden (de Lappen?) daar iets aan hebben bijgedragen.

Gernot Wagner, die verantwoordelijk was voor het geotechniekproject bij Harvard, betreurt die beslissing. Dat zou aan onverlaten de kans bieden allerlei idiote ideeën te lanceren. Nu al is er geëxperimenteerd met zwaveloxidedeeltjes gefinancierd door durfkapitalisten door een bedrijfje dat zich Make Sunsets noemt.

Bron: Futura-Sciences