De met ACCESS-OM2-01 gesimuleerde Antarctische circulatiestroom op 31 december 1990 (afb: Taimoor Sohail et al./Environmental Reseacrh Letters)
Het is me een gedoe met die wereldwijde golfstromen. Ze zijn de laatste tijd nogal in het nieuws en dat is meestal geen goed nieuws. Door de klimaatverandering en daarmee gepaarde aardopwarming versnelt de ijssmelt wereldwijd en dat heeft invloed op de golfstromen. Nu blijkt dat ook de Antarctische golfstroom, de sterkste golfstroom ter wereld, steeds trager gaat stromen met alle gevolgen van dien. Deze oceaansstroom omspoelt Antarctica in oostelijke richting en vormt een soort grens tussen het voedselrijke water rond Antarctica van de warmere noordelijke stromen. Per seconde bepaalt die circulatiestroom zo’n 100 miljoen m3 water, vier keer meer dan ‘onze’ warme golfstroom. Oorzaak: versnelde ijssmelt, waardoor meer, zoet, water de fysica rond het continent verandert en daardoor de stroomt afremt.
Dit stromingssysteem is gekoppeld aan de verticale omkering van de oceaancirculatie en is dus cruciaal voor de opname van warmte en CO2 in de oceaan, schrijven de onderzoekers. De sterkte van de ACC, de Engelse afko van die stroming, varieerde aanzienlijk tussen warme en koude klimaten in het verleden van de aarde, maar hoe dat gebeurde was onduidelijk. Dit komt deels doordat oceaanmodellen historisch gezien niet in staat waren om de kleinschalige processen die de stromingssterkte mede bepalen, adequaat op te lossen.
De onderzoekers rond Taimoor Sohail van de nationale universiteit van Australië gebruikten oceaanrekenmodellen om dergelijke processen te simuleren op basis van thermische, haline (zoutconcentraties) en windomstandigheden op de sterkte van de Antarctische circulatiestroom te berekenen. De resultaten van dat rekenwerk op supercomputer Gadi zouden aantonen dat de sterkte van de ACC tegen 2050 met rond 20% afneemt voor een scenario met hoge broeikasgasemissies.
Deze afname wordt veroorzaakt door smeltwater van ijsplaten rond Antarctica, dat via het Antarctisch water naar lagere breedtegraden wordt getransporteerd. Dit proces verzwakt de zonale dichtheidsgelaagdheid die historisch gezien wordt ondersteund door het oppervlaktetemperatuurverloop, wat resulteert in een vertraging van verticale stromingen.
Grote gevolgen
Als dit zou gebeuren, zou dat grote gevolgen hebben voor de wereldwijde oceaancirculatie, schrijven de onderzoekers, en daarmee voor de verdeling van de warmte over de aarde. Dat maakt Antarctica ook minder ‘onbereikbaar’ voor dier- (en op den duur) ook plantensoorten. “Tot nu toe waren rekenmodellen niet in staat dit soort simulaties te verwerken”, zegt medeonderzoeker Bishakhdatta Gayen.
Bron: der Spiegel
Bron: der Spiegel