Zuidpool beleeft een winterse hittegolf (afb: climatereanalyzer.org)
Antarctica beleeft momenteel een ongewone hittegolf. Zelfs in het normaal bitterkoude Oost-Antarctica liggen de temperaturen sinds midden juli tot 28°C boven het wintergemiddelde, zo blijkt uit metingen. In plaats van de -50°C tot -60°C die normaal is voor de Zuid-Antarctische winter, is het op veel plaatsen slechts een milde -15°C tot -20°C. graden, zo meldt het Europese klimaatmeetsysteem Copernicus. Dit is de tweede Antarctische hittegolf in twee jaar.
Antarctica is eigenlijk het koudste gebied van onze planeet. Vooral op het Antarctische plateau rond de Zuidpool en in Oost-Antarctica dalen de temperaturen tijdens winternachten tot -92°C – een aards record. De droge kou in combinatie met de vaak harde wind zorgt er zelfs voor dat sneeuwvlokken in de lucht verdwijnen (ze sublimeren), maar sinds begin juli is het in Oost-Antarctica ongewoon warm.
Als gevolg hiervan nadert het zee-ijsoppervlak rond Antarctica opnieuw een winters dieptepunt: Het Antarctische zeeijsgebied is bijna net zo klein als vorig jaar rond deze tijd. In september 2023 – het winterhoogtepunt – had het zeeijs slechts een omvang van ongeveer 17,16 miljoen km2 , het laagste niveau sinds het begin van de satellietmetingen.
Klimaatonderzoekers denken dat de belangrijkste oorzaak van die ongewone warmte een abnormaal sterke verzwakking van de poolwervel boven de Zuidpool is – een ringvormige luchtstroom die de koude lucht boven Antarctica afschermt van de warmere luchtmassa’s van de omringende wateren. Deze wervel is niet alleen belangrijke voor het klimaat van Antarctica, maar beïnvloedt ook de omvang van het ozongat boven de Zuidpool: als deze sterk is, bevordert de kou de aantasting van de ozonlaag in de stratosfeer.
Sterk verzwakt
Sinds midden juli is die luchtstroom zo verzwakt dat warme luchtmassa’s uit de zuidelijke Indische Oceaan nu over het Antarctische plateau kunnen stromen. Zelfs nu, begin augustus, is het eind van die afzwakking en daarmee die van de hittegolf nog niet in zicht. Ook in maart 2022 bereikten de temperaturen op sommige delen van Antarctica recordwaarden (+39°C boven normaal). De winter was in 2023 kouder dan gemiddeld, maar niet genoeg om die warmteinstroom te compenseren, wat vooral te merken is aan de omvang van het zeeijsoppervlak.
Bron: scinexx.de