Zeeijsbedekking Noordpool op 29 mei 2023. Het zeeijs is de laatste jaren ook veel dunner geworden (r) (afb: Climate Reanalyzer.org)
Op 2 februari 2025 lag de temperatuur op de Noordpool boven het vriespunt, midden in de winter. De opwarming van de aarde zorgt nu al voor grote veranderingen in het Noordpoolgebied. Tegen het jaar 2100 zal de wereldwijde temperatuur met gemiddeld 2,7°C stijgen, zelfs als alle landen hun klimaatdoelstellingen halen. Dirk Notz van de Universiteit van Hamburg en Julienne Stroeve van het Nationale sneeuw- en ijscentrum (NSIDC) in Colorado en collega’s laten zien welke gevolgen dit heeft; van krimpend zeeijs tot smeltende gletsjers en ontdooiende permafrost.
“Onze resultaten maken duidelijk dat mensen nu al de macht hebben om hele landschappen van het oppervlak van onze planeet te wissen”, zegt pooldeskundige Notz. Als de opwarming van de aarde 2,7°C bereikt, zal de Noordelijke IJszee, die momenteel bedekt is met zeeijs, in de zomer maandenlang ijsvrij zijn. Dat is een ongekende situatie in de moderne geschiedenis van de mens.
De laatste keer dat het Noordpoolgebied voor een langere periode ijsvrij was, was ongeveer 130 000 jaar geleden. Smeltende gletsjers op Groenland zouden 20 cm bijdragen aan de wereldwijde zeespiegelstijging. Op land zou de helft van de permanent bevroren grond ontdooid zijn. Hierdoor komt er extra CO2 vrij en wordt de grond onstabiel voor huizen, wegen en bruggen.
“De Noordpool warmt vier keer sneller op dan de rest van de planeet”, zegt Julienne Stroeve, onderzoekster bij het NSIDC en de universiteit van Manitoba in Canada. “Met een gemiddelde opwarming van de aarde van 2,7°C wereldwijd, zullen we in deze regio dus bijzonder extreme gevolgen zien.”
“Als we die diepvriezer verliezen met organisch materiaal, dan ontstaan er broeikasgassen die de opwarming versnellen”, zegt medeonderzoeker Ted Schuur van de universiteit van Noord-Arizona. “Afgelopen zomer had Phoenis zeventig dagen met temperaturen boven de 40°C. Dat komt voornamelijk door de broeikasgasuitstoot van de mens, maar dat proces wordt versneld door de extra broeikasgassen uit het Noordpoolgebied (in, onder meer, de permafrost; as).”
2100
In hun onderzoek gebruikten de onderzoekers simulaties van klimaatmodellen en meetgegevens van satellieten. Ze onderzochten de ontwikkeling van het zeeijs, de Groenlandse ijskap en de permafrost vanaf het pre-industriële tijdperk tot en met de huidige situatie en extrapoleerden een scenario voor het jaar 2100 met een wereldwijde temperatuurstijging van 2,7°C.
De gevolgen van de toenemende opwarming zijn ingrijpend voor het ecosysteem en de mensen die er leven. Arctische vissen en plankton zijn niet aangepast aan het leven in warmer en helderder water. Verwacht wordt dat hun populaties zullen afnemen. IJsberen en sommige zeevogelsoorten zouden kunnen uitsterven, althans regionaal.
Het zee-ijs zal niet langer begaanbaar zijn en de jacht- en transportroutes voor de inheemse bevolking zullen verloren gaan. Door de stijging van de zeespiegel neemt het risico op kusterosie, overstromingen en het binnendringen van zout water in zoetwaterreservoirs toe.
“We hebben nog niet eens het meest extreme scenario onderzocht. We krijgen 2,7°C opwarming als alle landen hun afgesproken klimaatdoelen halen – wat niet gegarandeerd is”, stelt Notz. “Wij veranderen de planeet radicaal en moeten ons duidelijk bewust zijn van onze (on-?;as)macht en verantwoordelijkheid. De Noordpool is slechts één voorbeeld, maar in feite ligt de toekomst van de hele planeet in onze handen.” Helaas, zou ik(=as) daaraan willen toevoegen.
Bronnen: idw-online.de, phys.org