De vier doorgerekende ecosysteemmodellen: Chilikameer, Paaseiland, fosoformeer (systeemmodel) en TRIFFID (vegetatiemodel) (afb: Willcock et.al)
20 % van de ecosystemen dreigt de komende decennia in te storten, vanaf 2050 of zelfs al vanaf 2030. Eerder dachten onderzoekers dat dat niet voor het eind van deze eeuw zou gebeuren. Die ontwikkeling zou worden versterkt door extreem weer, een factor die tot nu toe op waarde geschat zou zijn, stellen onderzoekers rond Simon Willcock van de universiteit van Bangor (VK/Wales).
Wat houdt zo’n ineenstorting in? Dat gebeurt, bijvoorbeeld als een tropisch regenwoud een savanne wordt of landbouwgrond of als een savanne een woestijn wordt. Die veranderingen ten slechte zouden geconstateerd zijn in twintig verschillende ecosystemen. De onderzoekers berekenden dat wereldwijd gezien zeker 20% direct gevaar loopt in een te storten of iets heel anders te worden. Dat is niets opmerkelijks gezien de vernietiging van de natuur, de groei van de wereldbevolking en de door de mens veroorzaakte klimaatverandering, zij het dat het een stuk sneller gaat dan eerder gedacht.
Volgens Wilcock en de zijnen is de invloed van extreem op die ontwikkeling tot nu toe onderschat en die ontwikkelingen staan niet los van elkaar. Als ecosystemen dratisch veranderen dan heeft dat ook invloed op andere ecosystemen. Die zijn op vele niveaus verbonden met elkaar en afhankelijk van klimaat(verandering) de (achtergang van de) biodiversiteit via allerlei terugkoppelsystemen.
Systeemmodellen
Om dergelijke conclusies te kunnen trekken, simuleerden de onderzoekers de reactie van (rekenmodellen van) natuurgebieden op voorspelde veranderingen in menselijke activiteit en klimaat. De snelheid van het instorten van een omgeving hangt altijd af van meer factoren. Zo zagen de wetenschappers bij het Chilkameer in India veranderingen in vispraktijken.
Normaal gesproken vingen de vissers alleen volwassen vissen en werd het visbestand zonder al te veel problemen op peil gehouden. Door voedselgebrek gingen vissers steeds vaker ook heel jonge vissen vangen, waardoor er een onbalans ontstond die de voortplanting beïnvloedt. In dit geval was er alleen een hittegolf of ander extreem weer nodig om een echte natuurramp te veroorzaken.
De simulaties zouden hebben aangetoond dat de combinatie van verschillende factoren, waaronder plotselinge en krachtige weersverschijnselen, vervolgens leidt tot een vroege ineenstorting kunnen leiden. In zeker 15% van de bedreigde ecosystemen zou de factor extreem weer dat systeem richting ineenstorting drijven, stellen de onderzoekers.
Bron: Futura-Sciences