Groenland verliest steeds sneller ijs. (afb: WikiMedia Commons)
Onderzoekers rond Jade Bowling van de universiteit van Lancaster stellen bewijs gevonden te hebben voor “een destructieve manier” waarop smeltwater in Groenland wordt afgevoerd. Met behulp van meerdere satellietbronnen tonen ze aan dat een subglaciale vloed van 90 miljoen kubieke meter zich vanuit de bodem een weg omhoog baande, de ijskap scheurde en door het oppervlak brak.
Dit fenomeen werd veroorzaakt door de snelle afvoer van een subglaciaal meer en deed zich voor in een gebied waarvan was voorspeld dat de onderkant bevroren zou zijn. De resulterende vloed veroorzaakte een snelle vertraging van de stroomafwaarts gelegen gletsjer die in zee eindigt.
Naarmate het klimaat op aarde opwarmt, is het smelten van het oppervlak van de Groenlandse ijskap intensiever geworden, waardoor de zeespiegelstijging is toegenomen. Waarnemingen en theorieën geven aan dat smeltwater dat aan het oppervlak van de ijskap wordt gegenereerd, naar de bodem kan afvloeien, waar het relatief ongehinderd naar de oceaan stroomt.
Dit inzicht in de waterbeweging binnen en onder ijskappen ondersteunt de theoretische modellen die worden gebruikt om projecties van veranderingen in de ijskap te maken. De waarnemingen zouden een complexe, bidirectionele koppeling onthullen tussen het oppervlak van de ijskap en de basale hydrologische systemen en tonen aan dat extreme hydrologische krachten kunnen optreden in gebieden met voorspeld koud ijs. Dergelijke processen kunnen de dynamiek en structurele integriteit van de ijskap beïnvloeden, maar worden momenteel niet meegenomen in ijskapmodellen.
In de afgelopen drie decennia verloor de Groenlandse ijskap gemiddeld rond 169 miljard ton ijs per jaar, wat in totaal zo’n 14 mm bijdroeg aan de wereldwijde zeespiegelstijging. Ongeveer de helft van dit massaverlies was afkomstig van processen die de massabalans aan het oppervlak beïnvloeden, voornamelijk veroorzaakt door toegenomen smelting en afstroming van het ijsoppervlak.
Naarmate de opwarming van het Noordpoolgebied aanhoudt, zullen de intensiteit en omvang van het smelten van het Groenlandse oppervlak naar verwachting toenemen, schrijven de onderzoekers, wat zal leiden tot een groter verlies van ijsmassa en meer vloeibaar water op, in en onder de ijskap.
“Het zo oonverwacht. Toen we het voor de eerste keer zagen dachten we dat er iets mis was met de gegevens”, zegt glacioloog Bowling. “Toen we er beter naar keken werd duidelijk zagen we dat het de nasleep was van een gigantisch verlies aan water van onder het ijs.”
IJsverlies neemt toe
Groenland is 2 166 086 km² groot en bergt het op een na grootste ijsreservoir op land ter wereld (na de Zuidpool). Het Noordpoolgebied warmt sneller op dan de rest van de aarde door de door de mens veroorzaakte klimaatverandering. 8% van het zoete water op aarde bevindt zich in de Groenlandse ijskap. Tussen de herfst van 2023 en 2024 heeft Groenland 55 gigaton ijs verloren volgens de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA).Sinds 1992 zijn er vijfbiljoen ton ijs verloren gegaan.
Bron: livescience.com