Droogterisico’s wereldwijd ((afb: WikiMedia Commons)
Door klimaatverandering komen droogtes vaker voor en duren ze langer. Twee onderzoekers hebben nu voor het eerst een voorspelling gedaan van welke locaties in de toekomst te maken zullen krijgen met extreme water-tekorten, zogeheten ‘dag-nuldroogtes’. Volgens de voorspelling zal tegen het jaar 2100 bijna driekwart van alle regio’s die al risico lopen op droogte, te kampen hebben met acute watertekorten. Grote watertekorten zullen zich echter waarschijnlijk al in dit decennium voordoen. Stedelijke gebieden in het Middellandse Zeegebied, zuidelijk Afrika en delen van Noord-Amerika lopen bijzonder veel risico.
‘Dag-nuldroogtes’ zijn periodes van extreme watertekorten waarin lokaal meer water nodig is dan beschikbaar is. Watervoorziening kan dan niet langer worden gegarandeerd. Dergelijke gebeurtenissen worden veroorzaakt door aanhoudend tekort aan neerslag, overmatige verdamping, onvoldoende waterreserves die uit rivieren en reservoirs stromen en terwijl tegelijkertijd het waterverbruik stijgt. Dergelijke droogtes hebben zich tot nu toe niet voorgedaan, maar de metropolen Kaapstad en Chennai in India (voorheen Madras) kwamen er al heel dichtbij.
Door klimaatverandering komen droge periodes met weinig regenval en droogtes steeds vaker voor en duren ze langer, soms zelfs meerdere jaren. Dit vergroot het risico op ‘dag-nuldroogtes’. Het is echter nog steeds onduidelijk wanneer en waar precies zulke ernstige watertekorten zullen optreden. Dit maakt het op zijn beurt moeilijk voor mensen om hun waterreserves te verdelen en zich voor te bereiden op periodes van waterschaarste.
Nu hebben Vecchia Ravinandrasana en Christian Franzke van de universiteit van Busan in Zuid-Korea de eerste voorspelling gedaan voor toekomstige ‘dag-nul-droogtes’. Op basis van een aantal van de nieuwste klimaatmodellen berekenden ze de waarschijnlijkheid van extreme waterschaarste op lokaal niveau tegen het einde van de 21e eeuw. Daarbij gingen ze uit van verschillende klimaatscenrio’s: de mensheid zal ofwel hoge emissies blijven uitstoten (SSP3-7.0) ofwel op zijn minst gematigde klimaatmaatregelen nemen (SSP2-4.5). In beide gevallen zal het echter niet mogelijk zijn om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5°C boven het voorindustriële peil.
De simulaties toonden aan dat volgens het SSP3-7.0-scenario tegen 2100 74% van de regio’s wereldwijd die al een hoog risico op droogte lopen, een hoog risico lopen op ernstige en aanhoudende droogtes en minstens één ‘dag-nul-gebeurtenis’ zullen hebben meegemaakt. Volgens het SSP2-4.5-scenario zou dat percentage 51% bedragen. Wereldwijd zouden tot 753 miljoen mensen tegen het einde van de eeuw risico lopen op extreme droogtes, waaronder 467 miljoen in stedelijke gebieden en 286 miljoen op het platteland. Niet alleen de landbouw en de plattelandsbevolking zouden te lijden hebben onder het watertekort, maar ook, en vooral, de stedelijke bevolking, volgens de twee klimaatwetenschappers.
Eerder getroffen
Sommige streken zouden veel eerder getroffen kunnen worden dan tot nu toe aangenomen. Afhankelijk van het klimaatscenario zou 22% of zelfs 35% van de door droogte getroffen regio’s voor het eerst dit decennium te maken kunnen krijgen met ernstige watertekorten. Het gaat daarbij om gebieden in het Middellandse-Zeegebied, zuidelijk Afrika en delen van Noord-Amerika. “Dag-nul-droogte is geen ver-van-mijn-bed-show meer: het is al gaande”, stelt Ravinandrasana.
Dit geldt ook voor regio’s die momenteel nog grote reservoirs hebben. “Volgens onze berekeningen zou 14% van de grote waterreservoirs tijdens de eerste extreme droogtes kunnen droogvallen, wat ernstige gevolgen zou hebben voor het levensonderhoud van de mensen”, stelt Franzke. Bovendien lieten de berekeningen zien dat de periode tussen opeenvolgende ‘dag-nuldroogtes’ korter zou kunnen zijn dan de duur van de afzonderlijke gebeurtenissen. De getroffen regio’s zouden dan weinig tijd hebben om te herstellen van het watertekort en de reservoirs te vullen, wat de situatie op de lange termijn verder zou verergeren.
Ravinandrasana: “Onze studie toont aan dat de opwarming van de aarde wereldwijd dag-nul-droogtes veroorzaakt en versnelt. Zelfs als we de doelstelling van 1,5°C halen, zullen honderden miljoenen mensen nog steeds te maken krijgen met ongekende waterschaarste.” Zij en Franzke hielden in hun voorspellingen geen rekening met de rol van grondwater en gletsjers als buffer tijdens droogtes. Daarom kan de werkelijke waterontwikkeling in individuele gevallen enigszins afwijken van de berekeningen in het model op basis van oppervlaktewater.
Desalniettemin laten de resultaten zien dat er dringend waterbeheerstrategieën moeten worden ontwikkeld om zich voor te bereiden op toekomstige droogtes. Bij dreigende tekorten zouden bijvoorbeeld regionale limieten voor waterverbruik en andere strikte waterbesparende maatregelen kunnen worden vastgesteld.
Bron: bdw