De broeikasgasuitstoot van ‘groene’ waterstof is niet nul en hangt sterk af van hernieuwbare bron en locatie (afb: Radbouduniversiteit)
Zoals te verwachten viel wenst de rijke wereldburger niets van zijn overdaad in te leveren om het klimaat (en onszelf) te ‘redden’. Technologie zou de onverantwoorde leefwijze een nieuw bestaansrecht moeten geven. Het gaat uiteindelijk alleen maar om het terugbrengen van de broeikasgasuitstoot, toch? In die ‘strijd’ gaat zelfs de EU ernstig in de fout door aardgas en kernenergie als ‘groen’ te kwalificeren. Van waterstof wordt ook veel verwacht, vooral als middel om de overmaat aan energie opgewekt door wind en zon op te slaan. Zogeheten ‘blauwe’ waterstof blijkt echter allesbehalve klimaatneutraal, zelfs ‘groene’ niet. Er zijn betere manieren om de broeikasgasuitstoot te verminderen.Waterstof verbranden levert water op plus een hoop energie. Wat is dan het probleem? Het grote probleem is dat je nergens op de wereld waterstof(gas) vindt. Waterstof zit (vrijwel) alleen maar gebonden in moleculen, met water als waarschijnlijk bekendste verbinding. Om waterstof(gas) te krijgen heb je veel energie nodig.
Overal in de wereld wordt waterstof echter gezien als een van de redders van de klimaatcrisis. China, Japan, de VS maar ook de EU hebben de laatste jaren miljarden gestoken in waterstofinfrastructuur. In Noorwegen kun je al langer waterstof in je (auto)tank gooien.
Hoe slim (of onbekookt) is dat? Dat hangt nogal af van de manier waarop je waterstof vrijmaakt uit de waterstofverbinding (meestal methaan). Het overgrote deel van de nu geproduceerde waterstof is ‘zwart’ of ‘bruin’ (bereid met steenkool respectievelijk bruinkool). ‘Grijze’ waterstof wordt bereid uit water en methaan. Kooldioxide is daarbij het bijproduct en ook het sterke broeikasgas methaan ontsnapt bij die productiewijze.
95% van de waterstof wordt op die manier geproduceerd volgens cijfers van de wereldenergieraad. Daarbij ontstaat jaarlijks een broeikasgasuitstoot van 830 miljoen toen CO2-equivalenten. Dat is 2% van de totale werelduitstoot en ongeveer de uitstoot van het luchtverkeer.
Blauw
‘Blauwe’ waterstof is waterstofproductie waarbij de broeikasgassen (deels) worden afgevangen. Het waterstof wordt net als bij de ‘grijze’ variant uit methaan gewonnen. Nu is nog maar 1% van de geproduceerde waterstof ‘blauw’. Dat wordt als klimaatvriendelijk aangeprezen door de gas- en oliesector verenigd in de waterstofraad. Hoedt U als de vos de passie preekt.
Volgens een Amerikaanse studie uit 2021 is ‘blauwe’ waterstof bijna net zo slecht voor het klimaat als fossiele brandstoffen. Robert Howarth van de Cornelluniversiteit en Marc Jacobson van de Stanforduniversiteit constateerden dat daarbij niet alleen kooldioxide maar ook methaan vrijkomt. ‘Grijze’ waterstof geeft een uitstoot van 550 g kooldioxide per kWu (de energie die je met de gewonnen waterstof kunt opwekken). ‘Blauwe’ waterstof is maar een fractie schoner: 486 g.
De slechte prestatie van ‘blauwe’ waterstof komt doordat niet alle CO2 wordt afgevangen en ook niet alle methaan. Bovendien moeten die afgevangen gassen nog onder de grond worden gepompt. Dat kost ook weer energie en er komen daarbij broeikasgassen vrij. Met hernieuwbare energie als energiebron zou die uitstoot hooguit kunnen worden verminderd tot 200 g. Met andere woorden: ‘blauwe’ waterstof helpt niet het klimaatprobleem te verminderen.
Dan heb je nog ‘paarse’ en ‘groene’ waterstof, waarbij respectievelijk kernenergie als hernieuwbare energie wordt gebruikt om energie voor de waterstofafsplitsing leveren. ‘Groen’ klinkt heel groen, maar er is geen kleur die tegenwoordig zoveel misbruikt wordt als groen.
Onderzoekers van de Radbouduniversiteit in Nijmegen hebben daar eens beter naar gekeken en komen tot de conclusie dat ‘groene’ waterstof klimaattechnisch gezien beter scoort dan ‘fossiele’ waterstof. Die broeikasgasuitstoot van de combinatie hernieuwbaar/elektrolyse/water (met een PEM-cel) is nogal afhankelijk van de locatie en wat de energiebron is. Er zijn betere manieren om de broeikasgasuitstoot te verminderen (dan ‘groene’ waterstof), vinden ze.
Bron: bdw