Mikro-organismen poken broeikasgasuitstoot op in de dauwende permafrost

De ‘eeuwig’ bevroren grond, permafrost, dooit steeds harder, waardoor grote hoeveelheden van de broeikasgassen kooldioxide en methaan vrijkomen, constateren onderzoekers maar of dat proces al zijn kantelpunt heeft bereikt (onomkeerbaar is) is wagen ze te betwijfelen. Er zou volgens hen niet een wereldwijd kantelpunt zijn maar vele lokale en regionale kantelpunten. Een reden te meer om de klimaatverandering snel een halt toe te roepen, waarschuwen ze maar weer eens.
Grofweg een kwart van de landmassa op het noordelijk halfrond is ‘eeuwig’ bevroren. Daarin ligt veel organisch materiaal opgeslagen. Als de temperatuur stijgt en de permafrost dooit zorgen micro-organismen ervoor dat dat organische materiaal wordt ontleed, met als gevolg de vorming van een hoop broeikasgassen.
Het idee is dat die bevroren grond een van de kritische kantelpunten van de klimaatverandering is. Dat wil zeggen dat als er een bepaalde grens (het kantelpunt) wordt overschreden het hele systeem relatief snel in elkaar stort.
Of zo’n kantelpunt echt bestaat wordt in vakkringen nogal betwijfeld. Jan Nitzbon van het Alfred Wegenerinstituut heeft zich met zijn collega’s geworpen op het beantwoorden van die vraag.

“Het idee van de permafrost als een mondiaal kantelpunt is nogal controversieel in de wetenschappelijke gemeenschap. Ook het VN-Klimaatform heeft gewezen op de onzekerheid in zijn laatste beoordelingsrapport”, zegt Nitzbon. “Wij wilden dat gat in onze kennis dichten.”
Daartoe hebben de onderzoekers alle wetenschappelijke artikelen over dit thema doorgeploegd: wat zou dat dooiproces kunnen versnellen en is dat dan een lokaal, regionaal of mondiaal proces gegeven een bepaalde opwarmingsniveau?

Zelfversterkend

Inderdaad zijn er geologische, hydrologische en andere processen die zelfversterkend zijn en, in sommige gevallen, onmomkeerbaar zijn, maar die werken alleen op lokale of regionale schaal. Nitzbon: “Er is geen bewijs dat zelfversterking bij een bepaald niveau van aardopwarming alle permafrost aantast en de dooi daarvan versnelt.” Hij vindt met zijn collega’s dat daarom de permafrost voor te stellen als mondiaal kantelpunt misleidend is.

Dat betekent niet dat ze de dooi geen probleem vinden. Integendeel, maar de zaken liggen bij dit onderwerp wat anders. Er is niet één kantelpunt, maar er zijn vele lokale en regionale kantelpunten. “Steeds meer gebieden hebben er nu al mee te maken of krijgen dat binnenkort”, zegt Nitzbon. “Dat wil zeggen dat er geen veiligheidsmarge is.(..) Hoe sneller de mensheid de broeikasgasuitstoot helemaal stopt, hoe meer gebieden hun unieke habitats en koolstofreserves zullen behouden.”

Bron: phys.org