Econome Kathleen Segerson van de univ. van Connecticut

Overheidssubsidies voor bedrijfspraktijken en -processen moeten met voorzichtigheid worden benaderd, zelfs als ze milieuvriendelijk lijken, schrijft een groep wetenschappsters en economen. Ze stellen dat subsidies de marktsituatie kunnen veranderen, wat tot onbedoelde gevolgen kan leiden die niet alleen schadelijke subsidies in stand houden, maar ook de algehele effectiviteit verminderen van subsidies die bedoeld zijn om de duurzaamheid van de samenleving te vergroten. Dergelijke subsidies moeten ook een duidelijke einddatum hebben, vinden de onderzoeksters.
“We hebben de eigenaardige gewoonte om in sommige sectoren van de subsidies af te komen en vervolgens de subsidies in andere sectoren op te voeren”, zegt econome Kathleen Segerson, van de universiteit van Connecticut. “De vraag die mij interesseerde was: is dit een goede zaak of een slechte zaak?”
Subsidies kunnen krachtige aanjagers zijn die milieu- en duurzaamheidsdoelstellingen bevorderen, zeggen de auteurs. Zo maakt Amerikaanse Inflation Reduction Act van 2022 bijvoorbeeld gebruik van belastingvoordelen en stimuleringsmaatregelen voor zaken als elektrische voertuigen (EV’s), zonne-energie en windenergie om de doelstellingen op het gebied van hernieuwbare energie en efficiëntie te bereiken.

Ze kunnen ook een politiek makkelijker manier zijn om veranderingen door te voeren dan het creëren van nieuwe wetten of belastingen en worden soms zelfs gezien als politiek kapitaal, om steun van bepaalde belangengroepen te verzekeren, stelt Segerson. Sommige subsidies die duurzaamheid lijken te bevorderen zijn echter niet zo eenvoudig en kunnen zelfs negatief uitpakken.

E-auto’s

Neem het geval van de e-auto’s. Het overstappen van benzineauto’s op e-auto’s vermindert de uitstoot van broeikasgassen. Als subsidies voor elektrische voertuigen en hun technologie echter goedkopere elektrische voertuigen opleveren, zal die markt zich uitbreiden, waardoor het totale voertuiggebruik toeneemt. “Als je een bepaalde bedrijfstak subsidieert, bevorder je in feite die bedrijfstak”, zegt Segerson.

Zouden die subsidies in plaats daarvan gaan naar een betere infrastructuur voor en toegang tot openbaar vervoer, dan zouden meer mensen van hun auto af willen, waardoor de nettowinst voor het milieu veel groter zou worden. “Een subsidie ​​die aanvankelijk als gunstig voor de samenleving werd beschouwd, zou uiteindelijk kunnen worden beschouwd als negatief als de kosten veel groter zijn dan de baten”, schrijven de auteurs.
Veel subsidies die al tientallen jaren bestaan, zijn door zowel economen als milieuactivisten al lang aangemerkt als een actieve bijdrage aan de klimaatverandering en bedreigingen voor de biodiversiteit. Zo zouden landbouwsubsidies stikstofvervuiling veroorzaken of leiden tot ontbossing, hebben diverse onderzoeken aannemelijk gemaakt.
In 2018 ging bijna 70% van de 35,4 miljard dollar (ruim 30 miljard euro) aan visserijsubsidies in de VS naar het vergroten van de visserijcapaciteit via brandstofaankopen, kapitaalinvesteringen en infrastructuur, die allemaal bijdragen aan overbevissing.

Fossiele subsidies

Ondanks dat de leiders van de G20 zich meer dan tien jaar geleden hebben verplicht om de subsidies voor fossiele brandstoffen geleidelijk af te schaffen, schatten sommige bronnen dat er in 2022 nog steeds 1,3 biljoen dollar (ruim eenbiljoen euro) aan mondiale subsidies voor fossiele brandstoffen beschikbaar was. En dat voor een sector die toch al grote winsten maakt.

In de Verenigde Staten heeft de regering-Biden herhaaldelijk geprobeerd de belastingvoordelen voor fossiele brandstoffen in te trekken, maar is daar niet in geslaagd. Vanuit het oogpunt van economische doelmatigheid is het beter om activiteiten die negatieve effecten genereren te belasten, zoals een de kooldioxide, zegt Segerson, maar milieu- of klimaatbelastingen zouden volgens haar lastig zijn in te voeren.

Subsidies die de negatieve milieueffecten verminderen, zijn daarom een ​​op één na beste oplossing, zegt ze. Het opleggen van termijnen is van groot belang om ervoor te zorgen dat de subsidies die het beste zijn wat we nu kunnen doen, kunnen worden afgeschaft als er iets beters mogelijk is. “We kunnen deze groenere productieprocessen subsidiëren, maar voorzichtig en in het besef dat we daar niet langdurig van afhankelijk willen zijn.”

Bron: Science Daily