De ontwikkeling van de wereldbevolking volgens Malthus en volgens François Verhulst (afb: WikiMedia Commons)

In de jaren na de oorlog werd Nederland als overbevolkt beschouwd en werd mensen aangeraden naar minder bevolkte streken te verhuizen in de wereld. Toen leefden er tienmiljoen mensen in Nederland. Nu wonen er 17 miljoen mensen in Nederland en zouden hier nog eens eenmiljoen woningen worden gebouwd. Overbevolking is dus een zeer rekbaar begrip. In de discussie over de klimaatverandering is het toneellicht, ten onrechte, vooral op de broeikasgasuitstoot. De groeiende wereldbevolking wordt nauwelijks genoemd. Is dat terecht.
Al in 1798 had Thomas Malthus het over de belangrijke plaats van voedselbronnen en over het onvermogen om de landbouwproductie gelijk op te laten lopen met de bevolkingsgroei. De oplossing zag hij in de beperking van de bevolkingsgroei.
Sindsdien is de wereldbevolking met een factor acht gegroeid en zou de voorspelde massale verpaupering zijn uitgebleven, al zal niet iedereen het met die conclusie eens zijn gezien de ruim 800 miljoen mensen die nu dagelijks honger lijden (naast 1,2 miljard mensen die vetzuchtig zijn). Hoe dan ook, het lijkt er op dat die rek in de landbouw er nu wel uit is (ook al zullen vooral genetici het ook daar niet (helemaal) mee eens zijn).

Linksom of rechtsom, de mens heeft een grote invloed op het wel en wee van de aarde en alles wat er op die planeet groeit en bloeit. Dan lijkt het een eenvoudige sommetje als je zegt dat meer mensen een nog grotere invloed hebben.
Deze kwestie wordt vaak onder het kleed geveegd alsof het een onfatsoenlijk thema betreft. De wereldbevolking zou ‘vanzelf’ afvlakken op zo’n elfmiljard als de welvaart maar netjes verdeeld zou worden over de wereld. In rijke landen hebben mensen minder kinderen dan in armere landen, waar kinderen ook een vorm van oudedagsvoorziening zouden zijn, is dan de redenering. Driemiljard mensen meer dan die verwoestende achtmiljard?

Dat laatste behoefte ernstige nuancering. Een groot deel van de wereldbevolking heeft part noch deel gehad aan de klimaatverandering, maar toch. Wordt het geen tijd om over de inperking van de wereldbevolking te praten. Het leven op de aarde met de overheersing door een van de diersoorten is ver uit het lood geslagen. Het staat daarbij buiten kijf dat het rijke westen verplicht zal moeten worden hun gruwelijke overdaad te delen met de rest van de wereld.

Bron: Le Monde