Zomersterftes van vissen in meren in Wisconsin en Michigan (afb: univ. van Arkansas/Simon Tye)
Waardoor in grensrivier de Oder tussen Duitsland en Polen vissen massaal stierven is nog niet (helemaal) uitgeplust, maar vrijwel zeker is dat de klimaat-verandering daarbij een rol heeft gespeeld. Na bestudering van meer dan vijfhonderd gevallen vissterfte in meren in de VS denken onderzoekers dat die massasterftes ’s zomers steeds vaker zullen voorkomen. Dat bedreigt niet alleen de biodiversiteit maar ook de voedselvoorziening van mens en dier.
De aarde warmt op en dat maakt het leven van vissen er niet makkelijker op. Warmer water kan minder zuurstof bevatten en ook die waterdieren kunnen niet zonder. In de Oder en andere rivieren en meren in door droogte geteisterde gebieden was het waterpeil bijzonder laag. Dat leidt niet alleen tot zuurstoftekort, maar ook tot een verhoging van de concentratie van giftige stoffen, met als gevolg (niet alleen) vissterfte. Volgens de onderzoekers lijken de massale vissterftes door de klimaatverandering steeds vaker voor te zullen komen.
Uit het onderzoek bleek dat de drie belangrijkste oorzaken van massale vissterfte besmetteljke ziektes, winter- en zomersterftes te zijn. Ze bekeken die zomersterftes wat beter die worden veroorzaakt door opwarmend water. Er bleek een sterke samenhang tussen lucht- en watertemperatuur en massale sterfte. Daarbij leek het niet veel uit te maken of ze uitgingen van lucht- of watertemperaturen. Dat is voor onderzoekers belangrijk aangezien de luchttemperaturen vaker beschikbaar zijn dan watertemperaturen. Op basis van hun analyses voorspelden ze met behulp van een rekenmodel hoe het aantal gevallen zich zal ontwikkelen.
Schrikbarend
Die uitkomsten waren schrikbarend. Op basis van de watertemperaturen kwamen ze tot een verzesvoudiging van het aantal gevallen in 2100, op basis van luchttemperaturen zelfs tot een vervierendertigvoudiging. Daarbij hanteerden ze overigens het zwartste klimaatscenario (niets doen aan onze broeikasgasuitstoot . Het enige argument om dat te doen had te maken met de beschikbaarheid van gegevens die ze nodig hadden voor hun schatting.
“We denken dat de voorspellingen op basis van de watertemperatuur realistischer zijn”, zegt Simon Tye van de universiteit van Arkansas. Hoewel de onderzochte gevallen in meren in het noorden van VS voorvielen heeft de uitkomst volgens hem ook geldigheid voor de meren elders. “Regionale hittegolven kunnen tot sterfte leiden in een groot aantal vissoorten bij zowel koudwater- als warmwatervissen. De klimaatverandering leidt tot steeds hogere temperaturen vooral ook doordat de temperatuurvariatie ook toeneemt zoals we deze zomer ervaren hebben. Dat betekent dat het een groot aantal vissoorten zal treffen onafhankelijk van hun warmtetolerantie.”
Bron: Science Daily