Martina Artmann (afb: Leibnitzinstituut voor ecologische ruimteontwikkeling)
Volgens Martina Artmann van het Leibnitzinstituut voor ecologische ruimteontwikkeling is onze relatie met de natuur wezenlijk voor het oplossen van allerlei crises waar de mens zichzelf in heeft gebracht zoals de klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit. We zouden de natuur weer als rechtspersoon, als partner moeten bejegenen en daarbij zou de resonantietheorie van de socioloog Hartmut Rosa van de Friedrich-Schilleruniversiteit kunnen helpen, denkt ze.
De door de mens veroorzaakte crises stapelen zich op. Een deel van oplossing is de overstap naar duurzaamheid, maar dat proces komt maar zeer moeizaam op gang. Artmann vroeg zich af waaraan dat getreuzel ligt. Haar hypothese is dat de mens is vervreemd van de natuur. Ze komt ook met ideeën om de band met de natuur weer te herstellen en grijpt daarbij terug op de resonantietheorie van Rosa.
In die theorie gaat Rosa ervan uit dat de mens het contact met zijn omgeving kwijt is geraakt. Als tegenkracht stelt hij de ‘resonantie’ (weerklank) voor. Artmann heeft die theorie vertaald voor de ontwikkeling naar een duurzame samenleving. “Ik ontdekte hoe we door het idee de mens/natuurresonantie beter kunnen begrijpen, waarom het aan effectieve maatregelen voor de verwezenlijking van duurzaamheid ontbreekt”, zegt ze. “Het gaat om systeemkennis. Daarbij probeer ik te ontdekken welke visie je daarvoor nodig hebt, wat je zou moeten weten en hoe we die visie kunnen omzetten met welke handelingen.”
Ze betoogt dat we allemaal last hebben van wat zij sociaal-ecologische crises noemt en dat we dus onze uitbuitende relatie met de natuur (zouden; as) moeten veranderen. De resonantietheorie gaat ervan uit dat de mens de band met de natuur heeft doorgesneden. De mens beschouwt zich superieur aan de natuur en behandelt die als levenloos voorwerp en gratis hulpbron. De mens heeft niet het besef dat die hulpbronnen eindig zijn (niet alleen van de natuurlijke, overigen; as). De verstoring hindert de mens niet, maar wordt als ‘normaal’ beschouwd.
Mogelijke uitweg
Een mogelijke uitweg uit die wanrelatie is volgens Artmann het herstel van de weerklank tussen mens en natuur. De mens moet zich druk maken over de effecten van zijn handelen. Dat zou betekenen dat mens en natuur elkaar op ooghoogte ‘aanspreken’. Dat kan door de natuur een stem te geven, denkt ze. De natuur moet een gelijkwaardige partner en rechtspersoon worden, vindt ze. Dan zullen we minder vliegen en minder vlees geen verlies meer vinden maar onderdeel van een beter leven. stelt ze. “Als het met mijn partner goed gaat dan gaat het ook met mij goed”, stelt ze heel optimistisch.
Bron: idw-online.de