De Fairphone 4 (afb: Fairphone)
Elektronische apparaten zijn allesbehalve duurzaam. Telefoons en computers raken in onbruik, niet doordat ze het niet meer doen, maar doordat de programmatuur waarop ze draaien niet meer wordt ‘ondersteund’. Een ander punt is dat die apparaten steeds lastiger zijn te repareren. The Guardian stelt dat nieuwe apparaten een flintertje ‘groener’ zijn geworden (hier en daar wordt wat hergebruikt materiaal ingezet en programmatuur wordt wat langer óndersteund’) maar er zou volgens de Britse krant nog een lange weg te gaan zijn.
Na jaren zijn computers steeds onrepareerbaarder te hebben gemaakt kondigde Apple dit jaar aan die apparaten weer wat makkelijker herstelbaar te maken (hoever dat gaat weet ik, nog, niet). Het schijnt dat het bedrijf nu voor een deel van zijn computers hergebruikt aluminium heeft ingezet. Ook Google schijnt dat met zijn telefoons te hebben gedaan. Ook andere bedrijven gebruiken ’tweedehands’ grondstoffen voor hun apparaten, onder meer ook kunststoffen, maar volgens the Guardian zal er nog een hoop moeten veranderen in de elektronische branche om in de buurt van ‘groen’ te komen.
Een aantal bedrijven – zoals Apple, Microsoft en Google – publiceren milieueffectanalyses maar niet van alle producten en zeker niet volgens de regelen der kunst. In feite zou van elk product een levenscyclusanalyse moeten worden gemaakt voordat dat zelfs maar op de markt zou mogen worden toegelaten (dan valt de auto onmiddellijk door de mand).
Apple zou de programmatuur voor zijn iPhones zeven jaar of langer ondersteunen en zou daarmee koploper zijn, maar mijn ervaring met Apple-computers (MacBook) is dat dat daar zeker niet zo is. Wat dat betreft ondersteunt Microsoft zijn oudere versies van het besturingssysteem Windows veel langer dan Apple zijn MacOS-versies. Andere bedrijven zouden de ontwikkeling bij Apple met zijn telefoons volgen, maar Apple zou er goed aan doen die ontwikkeling ook bij zijn eigen computers in de praktijk te brengen.
Daarbij zou het handig zijn als deze fabrikant zo af en toe de schijfruimte vergroot. Nu lijkt het wel of Apple je dwingt je gegevens in de ‘wolk’ op te slaan. Kassa voor Apple, maar hoe zit het met de klimaat- en milieugevolgen daarvan (energieslurpende datacentra)?
Repareerbaarheid
Volgens the Guardian gaat het met de repareerbaarheid van elektronische toestellen langzamerhand de goed kant op (na lange tijd de verkeerde kant op te zijn gegaan, voeg ik daaraan toe; as). Het Nederlandse merk Fairphone is het grote voorbeeld met zijn modulaire opbouw. De toestellen zouden ook gemaakt zijn van gekringloopte materialen. De programmatuur wordt minimaal zes jaar ondersteund. De Amerikaanse techspruit Framework probeert die filosofie toe te passen op computers.
“De slinger begint in de goede richting te zwaaien”, zegt Kyle Wiens van reparatiebedrijf iFixit met een uiterst kromme metafoor (slingers zwaaien altijd heen en weer; as).”We hebben gezien dat Microsoft, bijvoorbeeld, zijn Surface heeft herontworpen om die makkelijker repareerbaar te maken. Andere bedrijven, ook Samsung, doen daar weinig aan, zodat er nog een lange weg te gaan is.”
Veel apparaten zijn lastig te repareren en vaak kunnen ook zelfs de batterijen niet of slechts moeilijk vervangen worden (zoals in mijn Nokia-telefoon: dichtgemetseld). Wiens zegt dat het toch een opgelegde kans voor bedrijven zou zijn om hun producten duurzamer te maken (in beide betekenissen van het woord), maar bedrijven werken volgens kapitalistische regels. Producten die langer meegaan drukken de omzet en daarmee de winst.
Het schijnt overigens dat ’tweedehandsjes’ het steeds beter doen (vaak na een opknapbeurt, althans zo worden ze aangeprezen: ‘refurbished’).
Bron: the Guardian