IJsberg met pinguïnkolonie in Scotiazee (afb: Thomas Ronge)

DNA ontdekt in de wateren rond de Zuidpool blijkt behoorlijk oud te kunnen zijn. Onderzoekers komen uit op zo’n miljoen jaar. Dat is niet alleen goed nieuws voor archeogenetici (die dit jaar de Nobelprijs voor geneeskunde hebben gewonnen), maar ook voor klimaatonderzoekers.
DNA is een extreem lang organisch molecuul, opgebouwd uit slechts vier verschillende bouwstenen (aangeduid met nucleotiden). Organische verbindingen is door de bank geen lang leven beschoren, maar daar schijnt DNA lak aan te hebben.
De Zuidpool is een onbewoond continent, maar met zijn gigantische ijsvoorraad een belangrijke ’thermostaat’ voor de aardtemperatuur. De huidige door de mens veroorzaakte klimaatverandering lijkt het vooral gemunt te hebben op de polen.

Analyses van oud DNA dat op de bodem van de wateren rond Antarctica wordt gevonden kan veel vertellen over de invloed van het klimaat op het leven rond dat continent: wanneer hebben welke organismen geleefd en wat is de invloed van de klimaatveranderingen daarop geweest? Dat soort vragen. Bij een van die speurtochten is DNA gevonden dat tot zo’n miljoen jaar oud zou zijn.
“Dit is met afstand het oudste mariene DNA dat in sedimenten is gevonden”, zegt Linda Ambrecht van de universiteit van Tasmanië (Aus). Onder de gevonden organismen bevonden zich veel kiezelalgen met DNA dat zeker een halfmiljoen jaar oud was (zou zijn).

Warme periode

Die kiezelalgen (ook aangeduid met kiezelwieren of diatomeeën) bleken in warme periodes talrijk aanwezig te zijn in de wateren rond Antarctica. De laatste klimaatverandering in de voedselketen van de Scotiazee, waar het sedaDNA werd opgedolven, had zo’n 14 500 jaar geleden plaats. “Dat is een belangwekkende verandering die met een snelle zeespiegelstijging en een enorm ijsverlies gepaard ging”, stelt medeonderzoeker Michael Weber van de universiteit van Bonn. Die heeft kennelijk tot een opbloei van leven rond Antarctica geleid.
Met behulp van sedaDNA van de zeebodem kan de bestudering van het klimaat met honderdduizenden jaren worden uitgebreid, denken de onderzoeksters. In die periode kwamen ook klimaatveranderingen voor, maar die hadden een natuurlijke oorsprong. De invloed van die veranderingen op het leven en de ecosystemen kan iets zeggen over wat ons te wachten staat (door eigen inbreng).

Bron: Alpha Galileo