De rijke landen (‘Noorden’) verbruiken veel meer energie (per hoofd per jaar) dan de minder bedeelde (‘Zuiden’) (afb: UAB)
Rijke landen zullen hun energieverbruik drastisch moeten temperen. Volgens onderzoekers van de autonome universiteit van Barcelona zullen de huidige scenario’s om de klimaatverandering binnen de perken te houden de ongelijkheid in energieverbruik in de wereld alleen maar bestendigen. Die zijn nadelig voor het ‘Zuiden’ en dus politiek onverdedigbaar stellen de onderzoekers.
Om de aardopwarming onder de 2°C en liefst 1,5°C te houden (klimaatakkoord van Parijs) zullen de rijke landen die zich voornamelijk op Noordelijk Halfrond bevinden hun energieverbruik moeten verminderen, zodat het energieverbruik in de minder bedeelde delen van de wereld kan stijgen, stellen de onderzoekers rond Jason Hickel en Aljoša Slameršak op basis van een analyse van gehanteerde klimaatscenario’s. Ze roepen op scenario’s te ontwikkelen die de ongelijkheid in energieverbruik in de wereld verminderen.
De strijd tegen de klimaatverandering is volgens de onderzoekers vooral zo moeilijk vanwege het hoge energieverbruik in de rijke landen, dat ook veel hoger is dan noodzakelijk is voor het vervulling van de menselijke behoeften. De 5% rijkste landen (dan gaat het over aantallen mensen; as) gebruiken meer energie dan 50% armste. Zo’n driemiljard mensen zouden in armoede leven. 780 miljoen mensen hebben geen toegang tot stroom.
De landen die lid zijn van de OESO (organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling) en de rest van Europa gebruiken per hoofd en jaar 130 GJ (dat zou 36 000 kWu zijn) aan energie, ongeveer tien keer meer dan in de arme landen. “Veel van die energie wordt gebruikt voor productievormen die bedrijven winst opleveren en voor de elite zoals snelle mode, sportvoertuigen, industrieel vlees en geprogrammeerd verval die niks te maken hebben met welzijn”, zegt Slameršak.
30 GJ-limiet
In de geanalyseerde scenario’s worden landen in het Midden-Oosten en Afrika geacht hun energieverbruik te beperken tot hun huidige verbruik onder de 30 GJ per hoofd per jaar. Hoewel in Latijns-Amerika en in Azië het energieverbruik wat stijgt ligt dat dan in 2100 nog niet op de helft van dat in de rijke landen, zo stellen de onderzoekers.
In de bestaande scenario’s wordt die ongelijkheid gehandhaafd door het energiegebruik in het ‘Zuiden’ te verminderen en door in te zetten op techniek die broeikasgasssen ‘opruimen’ in het ‘Noorden’, die zijn gebaseerd op toe-eigening van biomassa uit dat arme ‘Zuiden’.
Om echt werk te maken van de afremming van de aardopwarming zal die energieongelijkheid moeten worden teruggedrongen, stellen de onderzoekers. Hickel: “Het klimaatakkoord van `Parijs heeft het over een rechtvaardige overgang en het VN-klimaatforum erkent dat het energieverbruik in de rijke landen onhoudbaar is.”
De onderzoekers leggen er nog maar eens de nadruk op dat de aarde grenzen heeft. Om de klimaatcrisis te keren en mensen de kans te geven zich te ontwikkelen zijn er scenario’s en strategieën nodig om daarvoor te zorgen die verenigbaar zijn met een snelle ‘ontkoling’.
Bron: Alpha Galileo