Meetstation in Zackerberg, Groenland (afb: WikiMedia Commons)

Al zo’n vijftien jaar moesten onderzoekers constateren dat de lente in arctisch Groenland steeds vroeger begon en dat gebeurde sneller dan de klimaat-veranderingen elders op de wereld. Uit nieuw onderzoek blijkt dat dat patroon geheel is verdwenen. De lente in het Noordpoolgebied wisselt nu mee met de grillen van het klimaat met grote verschillen tussen de jaren.
“We keken naar eerdere onderzoeksresultaten en zagen dat het patroon niet meer klopte”, zegt Niels Martin Schmidt van de universiteit van Aarhus (Den). “Die trend is in feite geheel verdwenen en vervangen door een grote wisselvalligheid wat betreft het begin van de lente.”
Het klimaat verandert in het Noordpoolgebied sneller dan op lagere breedtegraden. Om die ontwikkeling te volgen hebben de onderzoekers in Zackenberg in Noordoost-Groenland in 1996 een meetprogramma opgezet. Daarmee bepalen ze, onder meer, aan de hand van de bloeitijd van planten en het nestelen van vogels wanneer de lente begint.
In de eerste tien jaar (1996 tot 2006) zagen ze een duidelijk patroon. Zo zagen ze bepaalde diertjes, insecten of andere geleedpotigen als spinnetjes, op een gegeven moment vier weken eerder verschijnen. De onderzoekers wilden zien hoe de zaken er vijftien jaar later voorstaan.

Ze moesten toen ze de gegevens analyseerden van 1996 tot 2020 constateren dat de lente niet standaard steeds vroeger kwam maar veel grilliger was, terwijl de opwarming zich toch had voortgezet. Ze wilden met het jongste onderzoek daar meer helderheid over krijgen. Het blijkt inderdaad allemaal veel grilliger te zijn geworden.

Verrassing

Schmidt: “Dat de snelheid van de veranderingen die we in 2007 meldden niet zo door zou gaan was geen verrassing voor ons. Wat wel verrassend was was de verschuiving van vervroeging naar een extreme wisselvalligheid voor veel verschillende organismen. Het hele ecosysteem lijkt nu onderhevig aan de veranderlijkheid in de klimaatomstandigheden.”
Zag je in het verleden voortdurend stijgende temperaturen en minder sneeuwbedekking, dan is dat niet onduidelijker geworden. De temperaturen nemen niet meer toe terwijl de sneeuwbedekking sterk fluctueert van jaar tot jaar. “Soms is er geen sneeuw, soms is alles bedekt tot de zomer. Het is warmer maar veel onvoorspelbaarder. Sommige soorten hebben geen baat bij de hogere temperaturen in de lente en lijken de grenzen van hun aanpassingsvermogen te hebben bereikt”, zegt de onderzoeker.

Planten en dieren hebben enige flexibiliteit om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden. Dat schijnt vooral te gelden voor arctische soorten, maar sommige soorten zouden al dicht bij hun grenzen zijn. Zo bloeien ze niet zo vroeg in warme zomers zoals je zou verwachten. Steeds meer planten en dieren zullen volgens de onderzoekers ‘van de kook raken’ door de wisselvallige klimaatomstandigheden.
Dat wil niet zeggen dat het klimaat stabiel is geworden, eerder het tegenovergestelde, zeggen Schmidt et. al. Ze blijven de zaken scherp in de gaten houden om te zien hoe de soorten zich houden (of niet, voeg ik=as) daar aan toe.

Bron: Science Daily