De internationale zeebodemautoriteit ISA, een VN-organisatie, zou de onderhandelingen heropenen over (diep)zeemijnbouw. Al jaren wordt daar over onderhandeld, maar ook tegen gewaarschuwd vanwege de grote gevaren van zeemijnbouw voor de zee-ecosystemen. Het navrante hiervan is dat die belangstelling voor de mineraalvoorraden in de oceanenmede is ingegeven door de groeiende behoefte aan grondstoffen om de ‘vergroening’ te verwezenlijken.
Landen hebben het beheer over de eigen territoriale wateren en de economische zones, zoals bij de winning van fossiele brandstoffen. De rest valt onder de ‘jurisdictie’ van de afspraken die in VN-verband zijn gemaakt over het gebruik van de zeeën en oceanen. Die zou ook gelden voor landen die die overeenkomst niet hebben ondertekend, de vraag is alleen hoe je die kunt afdwingen.
Er zouden tot nog toe zo’n dertig onderzoeksvergunningen zijn afgegeven, voornamelijk behorend tot een gebied dat wordt aangeduid met de Clarion-Clipperton-breukzone, een gebied van 4,5 km2 tussen Hawaii en Mexico. In 2021 sloot het mijnbouwbedrijf Nauru Ocean Resources, eigendom van de Canadese Metals Company, een overeenkomst met Nauru om mineralen te winnen in een aanpalend diepzeegebied.
Dat was voor de ISA aanleiding om in juli 2023 de regulering van de zeemijnbouw rond te hebben. Anders zou Nauru of, beter gezegd, de mijnbouwonderneming zonder enige regulering zijn gang kunnen gaan. Dat zou dan voor 9 juli moeten zijn afgehandeld, maar ingewijden verzekeren dat een overeenkomst nog jaren op zich kan laten wachten met alle kwalijke gevolgen voor de ‘gezondheid’ van oceaan- en zee-ecosystemen.
Bezorgd
Slechts een klein deel van de diepezeebodem is onderzocht en natuurbeschermers vrezen dat ecosystemen zullen worden vernietigd door mijnbouw, zeker als die niet ingebed worden in milieuvoorwaarden. Er kan ook schade ontstaan door geluid, trillingen en licht die bij grondstofwinning in zee te pas (kunnen) komen. Afhankelijk van de vorm van de mijnbouw – van het opzuigen van mineraalknollen tot aan het opblazen en opvissen van mineraalrijk rotsmateriaal – wordt er nogal wat materiaal rondgeslingerd, waarmee ecosystemen worden vernietigd maar ook immobiel zeeleven zoals koralen en sponzen.
Vooralsnog is het nog erg onduidelijk wat de gevolgen van zeemijnbouw voor de ecosystemen in de oceanen en zeeën zouden zijn, maar volgens deskundigen zal die activiteit zeker ten koste gaan van de biodiversiteit, die toch al sterk onder druk staat. Die aantasting zal waarschijnlijk onomkeerbaar zijn, vrezen onderzoekers. “We zien voortdurend nieuwe dingen en het is een beetje voorbarig om met zeemijnbouw te beginnen als we nog niet eens weten hoe de biologie, de ecosystemen of wat dan ook daar in elkaar steken”, zegt zee-ecoloog Christopher Kelley.
Voorlopig is er nog geen akkoord. Ondertussen hebben bedrijven als Google, Samsung en BMW al aangekondigd geen materialen te gebruiken die in zeeën en oceanen zijn gewonnen. Twaalf landen – waaronder Frankrijk, Duitsland en enkele Stille Zuidzeelanden – hebben opgeroepen tot een ban op de zeemijnbouw, zolang er geen overeenkomst over de randvoorwaarden voor exploitatie is. Noorwegen heeft er geen probleem zijn eigen water te onderwerpen aan zeemijnbouw.
Bron: ABC News