Het roemruchte Groene Akkoord van de Europese Unie zal de uitstoot van broeikasgassen in de Europese Unie verminderen, maar tegelijkertijd een meer dan verdubbeling van de uitstoot buiten haar grenzen veroorzaken, stellen onderzoekers rond Klaus Hubacek vam de Rijksuniversiteit Groningen. Europa exporteert zijn broeikasgasuitstoot. Ze stellen dat dat mankement relatief eenvoudig kan worden opgelost.De EU streeft ernaar om in 2050 koolstofneutraal te zijn als onderdeel van het Groene Akkoord dat vier jaar geleden werd overeengekomen. Een analyse van de beleidsdocumenten waarin de praktische maatregelen van het Akkoord worden uiteengezet, laat echter zien dat het de koolstofuitstoot in Europa zal verminderen, maar ook de koolstofuitstoot buiten de EU zal verhogen. Deze toename is meer dan het dubbele van de hoeveelheid koolstofuitstoot die door het Akkoord wordt bespaard.
De onderzoekers voerden volledige analyses van de toeleveringsketen uit van de beleidsdocumenten die ten grondslag liggen aan Akkoord. Hun conclusie is dat dat in zijn huidige vorm zal leiden tot een toename van de emissies in landen buiten de EU met 244,8% vergeleken met de doelstelling van het Akkoord voor koolstofreductie in de sector land, landgebruiksverandering en bosbouw binnen de grenzen van de EU.

Zo wil de EU de biodiversiteit in Europa te vergroten door drie miljard bomen te planten. Hubacek: “Bomen hebben echter veel land nodig dat niet kan worden gebruikt om voedsel te produceren. Dat betekent dat voedsel elders moet worden geproduceerd en moet land worden omgezet in akkerland. Dit verhoogt de koolstofdioxide-uitstoot en vermindert de biodiversiteit.” Op deze manier zou de EU de koolstofemissies binnen haar grenzen verminderen, maar deze ‘exporteren’ naar de landen die ons voedsel zouden produceren.
Natuurlijk bevat het Akkoord wel een paragraaf die de import van producten (zoals vlees of veevoer) verbiedt waarvoor bos wordt omgezet in landbouwgrond. Hubacek is sceptisch: “Niets weerhoudt deze andere landen ervan om producten voor Europa te verbouwen op bestaande landbouwgrond en bossen te kappen om te produceren voor de lokale markt. Er zijn gewoon te veel onzekerheden in dit soort regelgeving.” Het Akkoord roept ook op tot een toename van biologische landbouw, maar daarvoor is meer landbouwgrond in Europa nodig. Hubacek: “Nogmaals, er is heel weinig informatie beschikbaar over de invloed op landgebruik.”

Uitweg

De onderzoekers waren niet alleen negatief maar bekeken ook verschillende scenario’s om te zien of de algehele koolstofreductie verbeterd kon worden. “We hebben een zeer effectieve manier gevonden om dit te doen”, zegt Hubacek, “Door het plantaardiger ‘planetaire gezondheidsdieet’ te adopteren,wat relatief eenvoudig is, is het mogelijk om enorm veel koolstofemissies te besparen.”
Een andere maatregel is om op voedingsgewassen gebaseerde biobrandstoffen binnen de EU geleidelijk af te schaffen. Dat spaart landbouwgrond en ook kooldioxideuitstoot en voorkomt en verlies van biodiversiteit. Ook zou de EU ontwikkelingsregio’s kunnen helpen hun landbouwefficiëntie te vergroten, wat ook het landgebruik zou verminderen.

Er moet Hubacek nog wel een kritische noot van het hart. “Het programma wordt aangestuurd door techno-optimisme, maar onze analyse onderstreept dat er geen gratis lunch is. Ik betwijfel ten zeerste of ‘groene groei’ mogelijk is, aangezien alles wat je produceert hulpbronnen vereist. Dus we moeten echt minder consumeren.” Hubacek vindt dat het tijd wordt tijd om maatregelen te nemen die ook werken.”

Bron: Science Daily