Op de klimaatconferentie in Glasgow (COP26) zijn de landen tot een slotverklaring gekomen na meer dan 24 uur onderhandelen, maar, zoals te verwachten, zijn de bijgestelde doelstellingen allebehalve ambitieus. Terwijl klimaatchef van de VN Patricia Espinosa redelijk tevreden is over het resultaat, zijn veel landen, milieugroepen en ook klimaatwetenschappers ernstig teleurgesteld. COP26 heeft niks opgelost. “De 1,5°C-doelstelling was al wankel voor Glasgow, maar die is nu definitief dood”, zegt Michael Oppenheim klimaatdeskundige van Princeton.
Er is een slotverklaring gekomen, maar daarmee lijkt het meeste wel gezegd te zijn. “COP26 heeft een gat gedicht maar het probleem niet opgelost”, zegt Niklas Hoehne, klimaatonderzoeker van de universiteit Wageningen. Hij vindt dat landen nu met ambitieuzere klimaatplannen moeten komen.
De elf bladzijden tellende verklaring (lijkt me niet de definitieve versie) stelt dat de broeikasgasuitstoot tussen 2020 en 2030 met 45% moet dalen om de aardopwarming onder de 1,5°C te houden. Met de huidige ontwikkelingen zou die in 2030 14% hoger zijn.
Voor het eerst hebben de landen het over het terugdringen van de kolenenergie en van het beëindigen van subsidies op fossiele brandstoffen, maar na protesten van China en India wordt nu niet meer gesproken van beëindigen maar van afbouwen. Steenkool is verantwoordelijk voor zo’n 40% van de jaarlijkse broeikasgasemissies.
De Indiase minister van klimaat en milieu Bhupender Yadav zei dat de rijke landen niet kunnen verwachten van arme landen dat ze stoppen met subsidies op fossiele brandstoffen. Hij zei de energiekosten voor de arme huishoudens zo laag mogelijk te willen houden.
De Deen Lars Koch van ActionAid stelt dat het uiterst teleurstellend is dat alleen steenkool wordt genoemd. “Dat geeft rijke landen een vrijbrief om door te gaan met olie en gas.” Voor Sara Shaw van Friends of the Earth is het COP26-resultaat een schande. “1,5°C betekent niks als er niets in de overeenkomst staat om dat te bereiken. COP26 zal herinnerd worden als verraad aan de landen op het zuidelijk halfrond.”

2,4°C

Er is in de verklaring ook sprake van voornemens van landen om de ontbossing te beëindigen, de methaanuitstoot terug te brengen en om bij de financiële sector te zullen pleiten voor biljoenen aan investeringen in bedrijven die de groene gedachte (nuluitstoot) aanhangen. Al die beloftes bij elkaar zullen er niet voor `zorgen dat de aardopwarming onder de 2°C blijft, zo leren berekeningen..
Als de landen hun beloftes waarmaken voor 2030 dan stijgen de temperaturen in 2100 tot 2,4°C boven het voorindustriële tijdperk, stelt Climate Action Tracker op basis van een analyse van Hoehne en collega’s. “We zijn ons bewust dat de ambities tekortschieten van wat we in Parijs beloofd hebben”, zei COP26-voorzitter ALok Aharma vlak voordat de onderhandelingen werden afgesloten. “We houden het nog steeds op 1,5°C, maar de pols is zwak. Het gaat alleen lukken als we onze beloften houden en onze laatste toezeggingen snel gestand doen.”
Charlie Gardner, bioloog van de universiteit van Kent, heeft meegedaan aan de protesten in Glasgow buiten de vergaderingen met de groep Scientist Rebellion. Hij vindt dat fossiel sneller moet worden beëindigd en dat we af moeten van de eeuwige groei.

Geld

Er is op de COP26 hevig gediscussieerd over (klimaat)geld voor de armere landen. De rijke landen zouden vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard gaan betalen voor klimaathulp, was het idee, maar daar is nog niks van terechtgekomen. Op de COP is het echter ieder land voor zich, stelt Sara Jane Ahmed, een financieel adviseur die ministers van de V20 bijstaat, een organisatie van twintig landen die erg gevoelig zijn voor klimaatverandering.

In Glasgow schijnt wel een overeenkomst bereikt te zijn over financiële hulp voor aanpassingskosten van de aardopwarming voor de armere landen. Die zou worden verdubbeld tot 40 miljard dollar in 2025. Er is geen afspraak gemaakt over een verlies-en-schadefonds, dat speciaal bedoeld is voor landen die gevoelig zijn voor de klimaatverandering, terwijl de daar nauwelijks aan hebben bijgedragen. Dat idee wordt echter verder onderzocht, zo heet het.
Er zijn afspraken gemaakt over het meten van de uitstoot, waardoor dubbeltellingen niet meer mogelijk zouden zijn. Heel bijzonder is dat energiebesparing in de rijke landen niet wordt genoemd. Overconsumptie van energie in de rijke landen is de drijfveer geweest voor de dreigende klimaatontwrichting.

Shauna Aminath, milieuminister van de Maldiven zei: “We hebben 98 maanden om de uitstoot te halveren. Het verschil tussen 1,5°C en 2°C is voor ons een doodsvonnis.” Ach ja, waar zullen wij (rijke westerlingen) ons druk over maken…

Bronnen: ABC News, Nature, BBC