a Gewassen b Struiken c Grasland en d Bomen
De veranderingen die gebruikt zijn voor de CAM6-simulaties. Wijzigingen zijn relatief ten opzichte van het landgebruik in 2000. (afb: Robert Allen/Nature Communications Earth & Environment)
Het herplanten van bossen kan de planeet nog meer afkoelen dan sommige wetenschappers ooit dachten, zegt het persbericht, vooral in de tropen, maar zelfs als elke boom die sinds het midden van de 19e eeuw is verdwenen wordt herplant, zal het totale effect van de door de mens veroorzaakte opwarming niet niet worden tenietgedaan. Het verminderen van broeikasgasemissie blijft essentieel, stellen onderzoekers.
Ze maakten aannemelijk dat het herstellen van bossen tot hun voorindustriële omvang de gemiddelde wereldwijde temperatuur met 0,34°C zou kunnen verlagen. Dat is ongeveer een kwart van de opwarming die de aarde al heeft ondergaan.
Het onderzoek is gebaseerd op een toename van het bosareaal met ongeveer 12 miljoen km2 (1,35 maal het oppervlak van de VS). We hebben het dan over 1 biljoen bomen. Aangenomen wordt dat de planeet sinds het begin van de geïndustrialiseerde samenleving bijna de helft van haarzijn bomen (ongeveer 3 biljoen) verloren heeft.
“Herbebossing is geen wondermiddel”, zegt Robert Allen, klimaatwetenschapper van de universiteit van Californië in Riverside en hoofdauteur van het artikel. “Het is een goede strategie (mits slim gedaan; as), maar die moet gepaard gaan met aanzienlijke emissiereducties.”
Hoewel eerdere studies zich grotendeels richtten op het vermogen van bomen om koolstof uit de atmosfeer te verwijderen, omvat dit onderzoek een andere cruciale dimensie. Bomen hebben ook een effect op de chemische samenstelling van de atmosfeer op manieren die hun koelende effect versterken.
Bomen scheiden van nature stoffen uit die bekend staan als biogene vluchtige organische stoffen. Die reageren met andere gassen en vormen deeltjes die zonlicht weerkaatsen en wolkenvorming bevorderen; beide dragen bij aan het afkoelen van de atmosfeer. De meeste klimaatmodellen houden geen rekening met deze chemische interacties. Allen: “Wanneer je deze chemische effecten meeneemt, wordt het netto-koeleffect groter. Dat is een cruciaal onderdeel van het plaatje.”
Ongelijkmatig
De voordelen van herbebossing zijn echter ongelijkmatig verdeeld. De studie maakt aannemelijk dat tropische bossen sterkere afkoelingseffecten hebben met minder nadelen. Bomen in deze regio’s absorberen efficiënter koolstof en produceren grotere hoeveelheden biogene stoffen. Ze hebben ook minder last van het verduisterende effect van het oppervlak, dat opwarming door bomen op hogere breedtegraden kan veroorzaken.
Naast effect op de temperatuur kan herbebossing ook de regionale luchtkwaliteit beïnvloeden. De onderzoekers vonden een afname van 2,5% in atmosferisch stof op het noordelijk halfrond in hun herstelscenario. In de tropen gaf de verhoogde uitstoot van biogene stoffen een gemengd beeld wat betreft de luchtkwaliteit. Ze werden in verband gebracht met slechtere luchtkwaliteit op basis van fijnstof in verband met verhoogde aerosolvorming, maar met een verbeterde luchtkwaliteit op basis van ozonmetingen.
Deze lokale effecten, zeggen de onderzoekers, suggereren dat herbebossingsinspanningen niet massaal hoeven te zijn om zinvol te zijn. “Kleinere inspanningen kunnen nog steeds een reële impact hebben op het regionale klimaat”, zegt medeonderzoeker Antony Thomas. “Herstel hoeft niet overal tegelijk te gebeuren om een verschil te maken.”
De onderzoekers beseffen dat het in de studie gemodelleerde scenario waarschijnlijk niet zal worden verwezenlijkt. Dat zou ten koste kunnen gaan van de gebieden die de mensen nu hebben opgeëist voor hun activiteiten en levens. Duidelijk is dat de huidige, ruimtevretende manier van landbouw bedrijvenop de schop zal moeten.
Allen: “Er zijn 8 miljard mensen te voeden. We moeten zorgvuldige beslissingen nemen over waar bomen worden geplant. De beste kansen liggen in de tropen, maar dit zijn ook de gebieden waar ontbossing vandaag de dag nog steeds voortduurt.”
De onderzoekers noemen Rwanda als voorbeeld van hoe natuurbehoud en economische ontwikkeling samen kunnen gaan. Daar worden inkomsten uit toerisme die gekoppeld zijn aan bosbescherming herinvesteerd in lokale gemeenschappen, wat een stimulans biedt om land te behouden dat anders misschien zou worden gekapt. “Klimaatverandering is reëel”, aldus Thomas. “En elke stap in de richting van herstel, ongeacht de schaal, helpt.” Kappen met fossiel is uiteindelijk toch de effectiefste bestrijding van de klimaatontwrichting.
Bron: phys.org