De grenzen van de bekeken acht aardsystemen, waarvan alleen luchtvervuiling (aerosols) niet in de gevarenzone terecht is gekomen. De onderzoekers maakten onderscheid tussen veilige en rechtvaardige grenzen (afb: Rockström et. al/Nature)
Volgens een rapport van een groep wetenschappers verzameld in de Aardecommissie heeft de aarde zeven van de acht veiligheidsgrenzen overschreden en is in de gevarenzone terechtgekomen. Dat komt niet alleen door de aardopwarming en de steeds krimpende natuur, maar betekent ook gevaar voor de veroorzakers van die ellende: de homo sapiens. Respecteer die grenzen, is de boodschap.
De wetenschappers hebben gekeken naar het klimaat, naar luchtvervuiling, fosfor- en stikstofproblemen (veroorzaakt door kunstmest), watervoorraden, oppervlaktewater, onbebouwde natuurlijke omgeving en de totale natuurlijke en door de mens gebouwde omgeving (door de groep functionele integriteit genoemd) plus gerechtigheid (wat neerkomt op de schade die landen of groepen ondervinden door handelen van derden). Alleen luchtvervuiling was wereldwijd gezien nog niet in de gevarenzone beland. Indachtig het idee van gerechtigheid onderscheidt de groep veilige en rechtvaardige grenzen.
Dat wil niet zeggen dat het daarmee koek en ei is. Op diverse plaatsen op de wereld is de luchtvervuiling ernstig, maar heeft nog niet de rode lijn overschreden, volgens de betrokken wetenschappers. Ze vonden ook probleemgebieden zoals Oost-Europa, Zuid-Azië, het Midden-Oosten, Zuidoost-Azië, delen van Afrika, Brazilië, Mexico, China en het westen van de VS. Dat had het meest te maken met aardopwarming. Ongeveer tweederde van de wereldbevolking voldoet niet aan de normen voor drinkwaterveiligheid.
“Voor de meeste aardsysteemgrenzen bevinden we ons in de gevarenzone“, zegt medeauteur Kristie Ebie van de universiteit van Washington. “Als de aarde de jaarlijkse controle bij de huisarts zou laten doen dan zou die zeggen dat die doodziek was op vele terreinen. Die ziekte treft ook de mensen die daar leven.”
Nog niet terminaal
Volgens de onderzoekers is de aarde nog niet terminaal als er zaken zouden veranderen zoals het stoppen met fossiele brandstoffen en met de destructieve manieren waarmee mensen met land en water omgaan. “Maar op vrijwel alle gebieden bewegen we ons in de verkeerde richting”, zegt onderzoeksleider Johan Rockström van het klimaatinstituut in Potsdam (D). “Dit is een meeslepen en uitdaging artikel maar wel wetenschappelijk degelijk onderbouwd om te laten zien dat we grenzen naderen die ons in onomkeerbare toestanden brengen”, becommentarieert Indy Burke van Yale die niet aan het onderzoek heeft meegewerkt.
Wat de aardopwarming (nu 1,2°C) betreft zijn we de 1,5°C-grens van het klimaatakkoord in Parijs nog niet overschreden, maar zelfs die dik ene graad heeft al grote, schadelijke gevolgen.
De groep stelde berekenbare grenzen op voor elke categorie en bepaalde wanneer de zaken schadelijk werden voor groepen mensen (gerechtigheid). Rockström heeft het in de verband over schuttingen, schuttingen die we niet mogen passeren op straffe van uitsterving.
Idee achter deze publicatie is dat er actie genomen zal gaan worden, maar dat lijkt vergeefse hoop als je bedenkt hoe vaak António Guterres, secretaris-generaal van de VN, al (tevergeefs) heeft aangedrongen op het snel nemen van maatregelen tegen een dreigende klimaatontwrichting.
Bron: ABC News