De mens heeft zich afhankelijk gemaakt van grondstoffen en die zijn niet eindeloos beschikbaar. Zelfs biologische grondstoffen zijn aan grenzen gebonden. “Als overheden en bedrijven niet zorgvuldiger omgaan met metalen en mineralen dan zal de (energie?; as)overgang niet groen zijn”, zegt Patrick Wäger van de Zwitserse onderzoekorganisatie Empa. “Dat is de centrale kwestie in het klimaatdebat en die verdient grote aandacht.” Begin september houdt het wereldgrondstofforum in Genève zich met deze problematiek bezig.
Wäger stelt dat de overgang naar hernieuwbare energie grote hoeveelheden grondstoffen vergt, waarvan sommige zelfs schaars zijn. “Het is essentieel te begrijpen dat die materialen beperkt zijn en daarnaar te handelen.” Een elektrische auto heeft zes keer meer mineralen nodig dan een fossiele, stelt hij. Een windturbine op zee bevat zo’n 67 ton koper. Daarvoor moet zo’n 50 000 ton aarde en rots ‘verplaatst’ worden oftewel vijf Eiffeltorens.
Mineralen en metalen zijn onontbeerlijk voor de overgang naar een duurzame(re) samenleving. Jaarlijks wordt er zo’n 150 miljard ton rotsen ‘aangedaan’ om 65 miljard ton grondstoffen te winnen dat geeft een hoop puin (om het vriendelijk te formuleren). Volgens het Internationale Energieagentischap (IEA) zal de vraag naar grondstoffen in 2040 vier keer groter zijn dan nu, voor lithium zou dat zelfs 42 keer zijn. Die groei wordt voor een belangrijk deel veroorzaakt door de elektrische auto.
Verwoestend
Die vergrote vraag resulteert in zoektochten naar nieuwe winplaatsen, maar die voorraden zijn uiteraard niet onuitputtelijk en mijnbouw heeft grote nadelen voor de natuur en het milieu in de wingebieden. Winning en verwerking van grondstoffen zijn verantwoordelijk voor 90% van het verlies aan biodiversiteit, 50% van de broeikasgasuitstoot en voor 30% de gevolgen van luchtverontreiniging, stelt het Empa-persbericht.
Tijdens de 5e Milieuvergadering van de Verenigde Naties in maart 2022 in Nairobi gehouden over deze kwestie is een resolutie aangenomen om duurza(a)m(er) met grondstoffen om te gaan. Dat is mooi, maar de vraag is natuurlijk hoe we dat doen. We zullen toe moeten naar een kringloopeconomie, naar hergebruik en opwerking van afgedankte materialen is dan de vrome wens, maar wat je toch vooral ziet is de toenemende strijd om de winplaatsen en een zoektochten naar nieuwe voorraden.
Net zoals bij het energieverbruik moeten we (denk ik=as) veel beter kijken naar de vraagkant. Hoe noodzakelijk is een persoonlijk motorvoertuig, om maar eens wat te vragen. Aan de auto, want daar gaat dit over, zitten nog allerlei andere zaken vast, zoals een gigantische infrastructuur, waar veel grondstoffen voor nodig zijn. Het wordt zo langzamerhand eens tijd dat we van alle producten levenscyclusanalyses te maken, waardoor we een idee krijgen wat al die ‘mooie’ en begerenswaardige de wereld kosten.
Bron: Alpha Galileo