Luchttemperaturen ten opzichte van het gemiddelde van 1991 tot met 2020. Die schelen bijna 0,9°C tov het voorindustriële tijdperk  (afb: Copernicus)

Het in 2015 gesloten Klimaatakkoord spraken vrijwel alle landen in de wereld af er naar te streven de stijging van de wereldtemperatuur onder de 2°C boven de gemiddelde temperatuur in de tweede helft van de negentiende eeuw te houden, liever nog onder de 1,5°C.  Dat laatste lijkt nu al een onmogelijke opdracht. Vorig jaar werd al duidelijk dat 2024 het warmste jaar ooit gemeten zal worden. Nu bevestigt de Europese klimaatdienst Copernicus die ‘inschatting’. De temperatuur is het vorig jaar 1,6°C boven het voorindustriële gemiddelde gekomen.Die opwarming heeft overal op de wereld het vorig jaar voor grote problemen gezorgd zoals een toenemend aantal wervelstormen, grote overstromingen in en rond Valencia, grote droogtes in Zuid-Amerika en overal op de wereld grote bosbranden (zelfs binnen het Noordpoolgebied). 2024 slaat het vorige recordjaar met 0,12°C. De tien laatste jaren zijn ook de warmste jaren ooit gemeten.
Naast de wereldwijd nog steeds stijgende broeikasgasuitstoot heeft ook het klimaatverschijnsel El Ninõ een bijdrage gespeeld bij dit droevige record. Inmiddels is El Niño weer verdwenen, maar klimaatonderzoekers verwachten niet dat dat betekent dat de aardopwarming dit jaar (licht) zal dalen.

Luchttemperaturen ten opzichte van het gemiddelde van 1991 tot en met 2020 (afb: Copernicus)

Het grootste probleem is nog steeds dat de diverse overheden er niet in slagen de broeikasgasuit-stoot te verminderen, met hier en daar uitzonderingen (de EU), maar ook die vermindering in de (rijke) landen, die vooral zelf verantwoordelijk zijn voor de aardopwarming, gaat niet snel genoeg. De VN vrezen dat als er niet veranderd de aardopwarming aan het eind van de eeuw 3,1°C zal bedragen.
De oceanen werden warmer (0,51°C boven het gemiddelde van 1991 tot en met 2020). Dat betekent niet alleen dat die minder kooldioxide kunnen opnemen, maar ook dat het zuurstofgehalte in het water daalt. Dat heeft grote gevolgen van het zeeleven. De hoeveelheid water in de atmosfeer is 5% gestegen ten opzichte van 2023, hetgeen grote gevolgen heeft voor het klimaat met zowel grote droogtes als overvloedige neerslag (Valencia).

IJssmelt

Rond Antarctica bereikte de omvang van het zeeijs, na het bereiken van recordlage waarden voor de tijd van het jaar gedurende acht maanden van 2023, opnieuw record- of bijna-recordlage waarden gedurende een groot deel van 2024. Van juni tot oktober was de maandelijkse omvang de op één na laagste, na 2023, en het laagst in november. Bij het jaarlijkse minimum in februari was de maandelijkse omvang de op twee na laagste sedert het begin van de satellietwaarneming.

In het Noordpoolgebied lag de omvang van het zeeijs tot juli relatief dicht bij het gemiddelde van 1991 tot en met 2020, maar daalde in de daaropvolgende maanden ver onder het gemiddelde. Bij het jaarlijkse minimum in september was de maandelijkse omvang de op vier na laagste in de satellietregistratie.

De concentraties van koolstofdioxide en methaan in de atmosfeer bleven, zoals gezegd, toenemen en bereikten recordjaarniveaus in 2024, respectievelijk 422 delen per miljoen (ppm) en 1897 delen per miljard (ppb). De koolstofdioxideconcentraties in 2024 waren 2,9 ppm hoger dan in 2023, terwijl de methaanconcentraties 3 ppb hoger waren.

Bron: Copernicus