Het rapport is een vervolg op het rapport in augustus vorig jaar over de wetenschap van het klimaat. Het derde deelrapport over de te nemen maatregelen komt over enkele weken.
Het huidige rapport over de gevolgen van de klimaatverandering voor planeet en mensheid is, hoe kan het ook anders gegeven de klimaatapathie, niet vrolijk. Katharine Hayhoe van Nature Conservancy en Texas Tech noemt het een ‘Je-huis-staat-in-de-brandrapport. Miljarden mensen worden bedreigd met omstandigheden die het leven zo niet onmogelijk dan toch wel erg moeilijk maken. Toch beweert de Duitse vice-kanselier en klimaatminister Robert Habeck dat het rapport gaat over hoop en niet over doem en hij lijkt niet de enige te zijn.
“Hoop kan leiden tot actie”, zei hij hoopvol tegen het persbureau AP. “Als je ergens bang voor bent dan duik je weg of vlucht je. Als er hoop is dan kan je daar motivering en energie van krijgen en dat hebben we nodig om grote dingen te doen en een nieuwe duurzame wereld op te bouwen.” Hayhoe zegt dat we ons moeten voorbereiden op gevolgen van de klimaatverandering die we niet zullen kunnen voorkomen. Volgens Achim Steiner van het VN-ontwikkelingsprogramma leidt wetenschap niet (automatisch) tot acties. “We moeten reageren en die reactie heeft nu op vrijwel alle aspecten van het dagelijks leven gevolgen.”
Tot 2015 werd er naar gestreefd de opwarming van de aarde onder de 2°C te houden, maar eilandstaten klaagden dat dat voor deze landen al te laat zou zijn. Sedertdien tendeert het streven naar 1,5°C als bovengrens, al is het de vraag of dat zal lukken. Inmiddels is de aardopwarming al minstens 1,1°C boven het gemiddelde voor de industriële revolutie halfweg de negentiende eeuw.
Onleefbaar
“Ons rapport geeft duidelijk aan dat er plaatsen zijn waar leven en werken niet meer mogelijk is”, zegt Debra Roberts, vice-voorzitter van he VN-klimaatforum, “dat ecosystemen en soorten waar we mee opgegroeid zijn en die een centrale plaats hebben in culturen en talen kunnen verdwijnen. Het rapport stelt duidelijk dat er nu nog een decennium van actie is om de zaken te keren.” Zoals de Duitse klimaatminister Habeck zei is het nog niet te laat, maar dan zullen we eindelijk eens snel in actie moeten komen.
Als de temperaturen tussen de 1,7°C en 1,8°C boven die in 1850 komen dan wordt de halve wereldbevolking blootgesteld aan onleefbare, levensbedreigende klimaatomstandigheden door hitte en vochtigheid. Ziektes zullen zich sneller verspreiden, vele diersoorten zullen verdwijnen en meer naarmate we er slechter in zullen slagen de klimaatverandering binnen de perken te houden.
Het rapport stelt dat de technische oplossingen zoals een ‘zonnescherm’ of het uit de lucht halen van kooldioxide weinig kans van slagen maken en dat die het probleem zelfs kunnen verergeren. Gegeven de korte periode die de wereldbevolking nog rest na al het gedraal van overheden, bedrijven en burgers in rijke landen om iets tegen de klimaatverandering te doen, lijkt ook de inzet van kerncentrales weinig aan het probleem te kunnen doen. Voordat die centrales in actie zijn, zijn we gauw tien jaar verder.
Energiebesparing
Het verbeteren van isolatie, van openbaar vervoer, het repareerbaar maken van producten, het afzien van dierproducten zouden volgens recent onderzoek al zo’n 40 tot 80% van de broeikasgasuitstoot verminderen. Energiebesparing zou de mensen gezonder en gelukkiger kunnen maken, vooral in hun portemonnee nu de energieprijzen de pan uit rijzen, mede door een idiote oorlog in Oekraïne. Die maatregelen worden genegeerd, schrijft Nature.
Je leest verhalen over een waterstoftoekomst, de plaatsing van laadpalen voor volkomen overbodige elektrische auto’s, maar daar bestrijd je de klimaatverandering niet mee en maakt die strijd zelfs moeilijker. Tijdens de vervoersdag op jongste klimaatconferentie in Glasgow kregen lopen, fietsen en openbaar vervoer als manieren om je te verplaatsen slechts weinig aandacht. Het ging daar vooral over elektrische auto’s en ‘klimaatvriendelijke’ vliegtuigbrandstoffen, schrijft Nature.