De vier scenario’s naar klimaatneutraliteit van Ademe (‘frugale’ betekent ‘spaarzaam’) (afb: transitions2050.ademe.fr)
De klimaatverandering is louter een gevolg van de overdadige consumptie in de rijke landen. Er zijn in de wereld 1,2 miljard mensen te dik, terwijl 800 miljoen niet genoeg te eten krijgen. Het lijkt dan ook logisch dat wij bewoners van die rijke landen fors moeten minderen: zuiniger met energie en grondstoffen, (veel) minder dierproducten en uiteraard ook weg met de fossiele brandstoffen. Klimaatneutraliteit is alleen haalbaar door consuminderen in de rijke landen, stelt Le Monde op basis van een aantal rapporten. Alle scenario’s daaruit wijzen maar een kant op: zuinigheid. Wij in het rijke deel van de wereld zullen onze behoeften drastisch moeten inperken, maar wat vooral belangrijk is dat we verantwoordelijk moeten leren leven.
De rapporten die vrij recent in Frankrijk zijn verschenen heten Futurs énergétiques (pdf-bestand) en Transition(s) 2050. In Frankrijk komen over enkele weken scenario’s op tafel te liggen over de weg naar een klimaatneutraal 2050. NégaWatt, voorstander van een zuinig (=wijs) en een kringloopleven, de Franse stroomnetbeheerder RTE en Ademe, het Franse agentschap voor milieu en energiebeheer hebben zich ook met deze materie beziggehouden. Ook het internationale energieagentschap IEA heeft zijn licht over de transitie laten schijnen.
Al die rapporten en ‘vingeroefeningen’ die kort na elkaar verschenen zijn verschillen aanzienlijk in reikwijdte, aanpak en methode. Hoewel ze onvergelijkbaar zijn komen de aangeboden scenario’s opvallend overeen. We zullen drastisch moeten consuminderen, zuiniger en verantwoordelijker moeten leven, willen we dat doel bereiken.
Zo denkt de Franse overheid dat het mogelijk is het stroomverbruik te halveren. Hoe? Dat is nog maar de vraag, maar ik kan me zo voorstellen dat er heel wat elektrische apparaten de deur uit kunnen. Die mixers, de keukenmachines, de koffiezetmachines en verzin nog maar wat. Wat is er met onze spierkracht gebeurd of mogen we die alleen nog maar gebruiken in de sportschool?
Energieverbruik zou iets abstracts zijn, zeiden vertegenwoordigers van Fabrique écologique. We zouden ons die materie weer eigen moeten maken, stelt ze wat vaag. Je betaalt toch voor die energie?
Houtje bijten
Consuminderen betekent niet meteen dat we op een houtje moeten gaan bijten, maar dat we zuiniger met de dingen om moeten gaan. Dan hebben we het niet alleen over individuën, maar ook over bedrijven. Hetzelfde doen met minder.
Grappig is dat ook de Franse krant constateert (net als ik=as) dat het verhaal over energiebesparing en het zuiniger omgaan met grondstoffen (liefst kringlopen) nauwelijks thema’s zijn in het debat over de klimaatcrisis. Er wordt voornamelijk gepraat over het terugdringen van de broeikasgassen. Dat is natuurlijk niet onbelangrijk, maar die enorme uitstoot is eigenlijk het resultaat van onze (de mensen in de rijke landen) verspillende manier van leven. We verspillen op allerlei fronten (energie, grondstoffen, natuur, water) zonder rekening te houden met de effecten daarvan op onze woonplaneet en op de leefomstandigheden van de minder bedeelde aardbewoners.
Daar moet het niet bij blijven. We zullen onder meer ook onze ideeën over wat ‘economie’ drastisch moeten herzien (zegt as). Je kunt je natuurlijk afvragen of het oplossen van de klimaatcrisis mogelijk is binnen ons kapitalistische systeem.
Bron: Le Monde