Teleurstellen of toch hoopvol? (afb: news.un.org)
“De tekst is waardeloos. Absoluut verschrikkelijk. Ze hadden het de oliemaatschappijen zelf moeten laten schrijven!”, kopt Futura Sciences over de COP30 in Belém (Bra), terwijl Susanne Götze verwacht dat ‘fossiele landen binnenkort zelf fossielen zullen zijn. Ook klaagden sommige landen dat er te weinig aandacht is voor de landbouw, afhankelijk van de toerekning, verantwoordelijk is voor een kwart tot eenderde van de broeikasgasuitstoot.
Landen als Saoedi-Arabië en Rusland hebben opnieuw de voortgang van een VN-klimaatconferentie geblokkeerd, maar degenen die de zwakke slotverklaring betreuren, hebben de lessen van Belém niet begrepen, schrijft Götze. De algemene teneur is echter dat de COP30 vrijwel mislukt is: er is geen, zoals gehoopt, verklaring gekomen over het afscheid van fossiel.
De Britse nationale omroep BBC heeft het over een sterk verdeelde bijeenkomst. Het belangrijkste resultaat, schrijft de BBC, is dat het klimaatschip (COP30) nog drijft (niet vaart, dus). Er zou veel frustratie zijn over het uiterst magere resultaat van het congres.
De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva had grootse plannen over het afzweren van de fossiele-brandstofverslaving, maar daarvan zijn nog maar een paar vage verwijzingen in de oorspronkelijke slotverklaring terechtgekomen, die uiteindelijk helemaal verdwenen. De olielanden kregen hun zin terwijl de (schijnheilige; as) EU en Colombia (totaal zo’n tachtig landen) bakzeil moesten halen op dit punt.
Er komen vage plannen over ‘routekaarten’ met betrekking tot ontbossing en ‘ontkoling’. Wel komt er geld voor aanpassing, maar eigenlijk was dat al eerder afgesproken: een verdrievoudiging van 2030 tot 2035. Voor zover ik(=as) weet is op dit punt van naleving door de rijke landen nog weinig terecht gekomen. Over dit zeer magere resultaat (Climate Action International in Le Monde) hebben de 194 landendelegaties zo’n twaalf dagen gedelibereerd.
Achterhoedegevecht
Een van de weinige positieve beschouwingen die ik heb gelezen komt (dus) van Götze. Volgens haar ziet het resultaat er op het eerste gezicht weinig hoopgevend uit, maar er zou volgens haar in Belém een ommekeer hebben plaatsgevonden (ze gebruikt daarvoor het woord Zäsur/cesuur).
Ooit is afgesproken dat slotverklaringen met algemene stemmen moeten worden aangenomen. Daarom, stelt Götze, is er zo’n onbevredigend resultaat gepresenteerd na afloop. Volgens haar is het veel interessanter te zien dat tachtig landen (van de 194) voor een verklaring over ‘ontkoling’ van de wereld waren. Er zou volgens haar een vastbeslotenheid in die kringen hebben geheerst die deed denken aan de COP in Parijs waar in 2015 het Klimaatakkoord werd gesloten.
Götze ziet de blokkade van de olielanden als een achterhoedegevecht. We hebben het volgens haar over veel meer dan klimaatbescherming. Wat duurzame energie wordt genoemd (geen enkele vorm van energieopwekking is werkelijk duurzaam; as) heeft vaart gekregen en zal vroeg of laat de fossiele brandstoffen uit de markt prijzen, stelt Götze. De toekomst is wat zij de ‘elektrolanden’ noemt en niet aan de oliestaten.
Ze besluit. “Belém heeft laten zien dat de nieuwe wereldorde van energie- en oliestaten zich steeds meer vestigt. Het zullen de energiestaten zijn die de toekomst bepalen. Voor landen als Saoedi-Arabië zijn afgezwakte slotverklaringen slechts een pyrrusoverwinning. Ze kunnen de strijd winnen, maar op de lange termijn zullen ze verliezen”, schrijft ze.
Bronnen: le Monde, BBC, der Spiegel, Futura-Sciences