Een yucca in Arizona (afb: WikiMedia Commons)

Een groot aantal dieren en veel flora is al verdwenen, maar de zaken lijken alleen nog maar erger te worden en het lijkt wel dat dat ‘slimme dier’, de Homo sapiens , maar niet wil of kan inzien dat hij de wereld onherstelbare schade toebrengt. Wie helpt de opmars van dat industriële dier te stoppen, vraagt Christopher Ketcham zich in The Intercept vertwijfeld af. “Ik ben al veertig jaar natuurbeschermingsbioloog”, zegt Dan Ashe. Ik kan je stellen dat we grote verliezen lijden. Er zijn bijna geen argumenten meer om optimistisch te zijn.”
Dat mag de verklaring zijn voor zijn wanhopige ‘verhuizing’ naar het klimaatfront. Het klimaat maakt de tongen los (maar de handen nog steeds een stuk minder). Klimaatverandering wordt erkend als een politiek, sociaal en economisch probleem. Ontkoling, technologieinzet, geld, we redden het wel denkt een enkele klimaatpostivo zoals Bill McKibben. Als we er in slagen de energieopwekking te vergroenen, dan ‘verslaan’ we het klimaat, is het credo van die positivo’s. Ash: “Dat is een leugen. “De leugen is dat als we de klimaatcrisis oplossen, dan ook het biodiversiteitsprobleem oplossen.”

Een aantal natuurbeschermers stelde de kwestie het vorig jaar in het blad Conservation Letters aan de orde. “Bedreigingen van de biodiversiteit worden steeds meer gezien door de bril van klimaatveranderingen”, schreven ze daarin.” Volgens hen is dat een ‘ongemakkelijke misvatting’. Klimaatverandering heeft volgens de natuurvorsers niet sl te veel met verlies aan biodiversiteit te maken. “De mening heerst dat klimaatverandering de belangrijkste ruiter van de biodiverseitsapokalips is. Dat is op zijn best voorb`rig”, schrijven ze.

Voor het verlies aan biodiversiteit zou klimaatverandering meer een soort muilezel zijn: langzaam en ploeterend. Natuurlijk is die verandering geen onbelangrijke factor bij de verdwijning van dieren en planten in de afgelopen decennia, maar veel belangrijker zijn het biotoopverlies, de (over)bejaging, de uitdijende landbouw, de vervuiling en de industriële activiteiten.
Niet de klimaatverandering was schuld aan het verlies van 60% aan wild tussen 1970 en 2018 (cijfers van het Wereldnatuurfonds). Te veel mensen eisen te veel van de ecosystemen. De, vooral, westerse leeft al jaren op krediet.
Te veel en te overdadig.
Dat ‘slimme dier’, die Homo sapiens, wil maar niet inzien dat de aarde grenzen heeft/stelt. We, en dan gaat het steeds weer om een paar (super)rijke landen, rijden in auto’s, gaan op vakantie, houden ons particuliere klimaat op peil met dure en energievretende luchtbehandelingssystemen, hebben natuurlijk recht op ons dagelijkse portie vlees. Al die ‘rijkheden’ kosten energie en grondstoffen en die gaan vaak ten koste van de natuur. Dat krediet dat wij verwende mensen de laatste vijftig jaar steeds weer opnemen gaat ten koste van natuur, de biodiversiteit, de gezondheid van de aarde en uiteindelijk ook van die ‘slimme’ aap.

Volgens de auteurs van het artikel in Conservation Letters ( Michael Bode, Zoe Davies, en Julie Lockwood) doen we de werkelijkheid ernstig te kort door te stellen dat de strijd tegen de klimaatverandering de natuur zou beschermen. In de laatste dertig jaar is het aantal artikelen waarin hechte banden tussen beide fenomenen voor waar worden versleten almaar gegroeid, stellen ze. Daarmee wordt de strijd tegen het biodiversiteitsverlies ernstig te kort gedaan, vinden ze.
“De moderne technoindustriële cultuur verbruikt de biofysische grond van ons bestaan systematisch en zelfs met geestdrift”, schrijft oud-hoogleraar William Rees. Volgens hem een kwaadaardig proces: de mens als kanker.

Gevarenzone

Rees is niet enige met die opvatting. In een recent artikel stellen twaalf deskundigen dat de meeste grenzen van de aarde allang in de gevarenzone verkeren. De klimaatcrisis is niet het enige probleem dat die ‘slimme aap’ heeft gecreëerd. “Je kunt geen onbeperkte groei hebben in een eindige wereld”, stellen ze.
Het zou kunnen dat we de klimaatverandering binnen de gewenste grenzen kunnen houden door ons (veel) te verlaten op technische oplossingen, maar die zullen de uitsterving versnellen mede door de groeiende behoeften aan ruimte en aan grondstoffen. Om met wind en zon de energieopwekking te vergroenen voor de vervoerssector alleen al, heb je veel land nodig, veel meer dan met fossiele brandstoffen, stelt Ketcham. Michael Gerrard, klimaatjurist aan de Columbia-universiteit, schat dat in de VS de transmissiecapaciteit zal moeten verdrie- of verviervoudigen om de groene energie bij de klanten te krijgen, meestal ‘gewonnen’ op plaatsen ver van die klanten. Volgens een rapport van het Brookingsinstituut vergen wind en zon tien keer meer ruimte dan fossielgestookte centrales. “Hernieuwbare energie slokt ruimtes op die nog nooit enige energieontwikkeling hebben meegemaakt”, stelt het rapport

Ook de grondstoffen die nodig zijn voor die energieovergang zoals, lithium, nikkel, kobalt en zeldzame aarden eisen land op. Dat zal, stellen de deskundigen leiden tot nog meer versplintering van natuur. De winning van zeldzame aarden in de Bajan Obo-mijn in China geeft een vooruitblik op die dreigende toekomst.

De Bajan Obomijnen in China (afb: WikiMedia Commons)

Ook in de Mojavewoestijn in Californië en Nevada kun je een vooruitblik krijgen. Daar heeft een gigantisch veld met zonnepanelen een verwoestende uitwerking op flora en fauna. “Zonne-energie op industriële schaal is net zo slecht als verstedelijking en ontwikkeling”, zegt Patrick Donnelly die werkt bij een biodiversiteitscentrum en de milieueffecten onderzoekt van hernieuwbare energie. “Het resultaat is dat de Mojave in grote problemen zit.”

Habitatverlies

“Het ergste is”, zegt hij, “dat die grote zonneprojecten leiden tot direct habitatverlies. “Zo heeft een plaatselijke landschilpadsoort al last van de vierkante kilometers zonnepanelen. Die trekken met de stijgende temperaturen noordwaarts, maar mogelijke vluchtroutes zijn op minstens twee plaatsen voor die dieren afgesloten door zonnecentrales. Ook op veel plaatsen waar die dieren veel voorkomen worden zonnepanelen geplaatst, volgens Donnelly en collega’s

Ook planten krijgen toenemend te maken met de oprukkende klimaatneutrale energiewinning zoals de Joshuabomen, een yuccasoort, in,onder meer Sarcobatus Flat, op de grens van Californië en Nevada. Ook de Great Basin-woestijn in Nevada, tot nu toe onaangetast, krijgt het ‘genoegen’ mee te moeten werken aan de energieovergang.
Ashe is inmiddels tot de conclusie gekomen dat biodiversiteit onverenigbaar is met de wensen en ambities van mensen. Hij stelt dat de klimaatcrisis zou kunnen worden opgelost met machines en technologie, maar dat dat niet zal lukken met het herstel van de biodiversiteit. “Dat legt beperkingen op aan ons verdienmodel. De geschiedenis vertelt dat de mens niet goed is met beperkingen.”

We moeten moeten met de voeten op de grond, vindt hij. “Er is nu geen plan, nergens. Met de uitbouw van het groene web zullen we niet het web van het leven redden, maar alleen het leven van een geprivilegieerde, overheersende soort met zijn natuurvernietigende netwerk van technologische parels (cynisch, denk ik; as). Alleen als dat wordt begrepen kunnen er goede beslissingen genomen worden.” We hebben er een smerig potje van gemaakt en lijken niet van zins onze handelwijze te veranderen…

Bron: The Intercept