We kunnen er lang over praten maar uiteindelijk heeft het kapitalisme, dat vrijwel overal in de wereld huishoudt, zich tegen zijn uitvinder (de mens) gekeerd en die mens met een hoop problemen opgezadeld. Laten we het hier bij de klimaatverandering houden, een rechtstreeks gevolg van het door het kapitalisme ‘verordonneerde’ winstmaximalisering en en voortdurende groei. Daar zal dringend iets aan veranderd moeten worden willen ‘we’ de strijd tegen klimaatverandering en andere door de mens veroorzaakte problemen beslechten, stelt (ook) Miti Mallick van de Bankura-universiteit in West-Bengalen, India.
Kapitalisme is gestoeld op privaat eigendom en winststreven. Economische groei schijnt een voorwaarde te zijn voor dat systeem. Dat heeft welvaart gebracht in delen van de wereld, maar ook armoede, milieuverontreiniging en klimaatverandering.
Eeuwige groei verhoudt zich niet met de grenzen die de aarde stelt aan het leven op aarde. Al vele jaren put de mens de aarde uit wat betreft de natuurlijke bronnen. Het regeneratievermogen van de natuur, waar de mens toch van afhankelijk is, verliest het steeds vaker van de steeds maar groeiende behoefte van steeds maar meer mensen.
Daar komt de laatste tijd bij dat een handjevol misdadig rijke mensen – de Musks, de Bezossen en de Zuckerbergs – steeds harder op de trom roert zonder zich ook maar iets aan te trekken van de rest van de wereld. Het oligargisch kapitalisme noemt Mallick dat. Die ‘giganten’ zouden volgens haar de situatie van milieu en maatschappij nog verder hebben verslechterd.
Economisch model
We zullen, vindt Mallick, iets moeten doen aan het breed gehanteerde economische model, willen we de door de mens gecreëerde problemen de baas kunnen worden. Het kapitalisme zal op de schop moeten. Economische groei en duurzaamheid zijn onverenigbaar.
Mallick wil het kapitalisme niet afzweren, maar zij vraagt om een nieuw kapitalisme. Zij wil een kapitalisme dat waarde opnieuw definieert in termen die verder gaan dan winstmarges, schrijft ze. “Dit nieuwe model van kapitalisme zou zich kunnen (moeten, zou ik zeggen; as) richten op het welzijn van individuen, gemeenschappen en het milieu. Investeringen zouden niet langer uitsluitend op hun financiële rendement worden beoordeeld, maar ook op hun potentieel om ongelijkheid te verminderen en duurzame ontwikkeling te bevorderen.” De vraag is of je dat nog kapitalisme kan noemen, maar het idee is duidelijk.
Probleem is alleen dat politici (en niet politici alleen) de oplossing van de klimaatverandering louter zien als de terugdringing van de broeikasgasuitstoot en de drijvende kracht daarachter, het kapitalisme, negeren. Je zou het symptoombestrijding kunnen noemen en daar genees je, zoals eenieder weet, geen ziektes mee. Voorlopig ziet het er, gegeven de opkomst overal van klimaatsceptici, niet naar uit dat iemand de werkelijke oorzaak van de klimaatverandering zal (durven) aanpakken.
Bron: phys.org