Eerst corona en nu de oorlog in Oekraïne hebben overheid afgehouden om concrete klimaatmaatregelen te nemen (afb: Le Monde)
Die 1,5°C opwarming lijkt eigenlijk al uit zicht gegeven de laksheid waarmee de mens vooral in de rijke landen reageert op de alarmerende oproepen van onder meer VN-baas António Guterres om eindelijk eens haast te maken met de in 2015 in Parijs gemaakte afspraken. Het lijkt er op alsof eerst het coronavirus de actiebereidheid heeft getemperd en nu weer gaat veel aandacht naar de oorlog in Oekraïne en naar het zoeken van alternatieven voor Russisch gas, olie en kolen. De subsidies die overheden verstrekten aan bedrijven in en na de pandemie waren nauwelijks groen en de oorlog lijkt alleen maar te leiden tot fossiele brandstoffen uit andere bronnen en niet tot versnelde afbouw van het gebruik daarvan.
Volgens het rapport wordt het dan ook steeds onwaarschijnlijker dat de mensheid de opwarming onder de 1,5°C kan houden. De kennis en de technologie om het te doen is er, volgens Inger Anderson, baas van de milieupoot van de VN UNEP. “Dan moeten we wel dit jaar beginnen en niet volgend jaar of volgende maand maar vandaag en niet morgen.”
Het rapport van zo’n 2900 bladzijden is in twee dagen goedgekeurd door 195 landen. Dit derde deel richt zich op de klimaatmaatregelen en -acties. Het is eerste rapport van de zesde editie ging om de wetenschappelijke onderbouwing, het tweede over de gevolgen van de klimaatverandering.
Dertig jaar na het eerste klimaatrapport is dit het meest alarmerende tot nu toe. Alles draait er om hoe snel overheden, bedrijven maar ook burgers serieus in actie komen, waarschuwen wetenschappers. “De broeikasgasuitstoot neemt nog steeds toe”, zegt Karen Seto van de Yale-universiteit, een van de auteurs. “We moeten veel meer doen en snel.”
Die uitstoot zou ten laatste in 2025 moeten pieken en daarna snel moeten verminderen tot de helft in 2030 netto nul in 2050 om een kans van 50% te hebben de opwarming tot 1,5°C te beperken, maar naar het er nu naar uitziet is de mensheid (en daarmee de aarde en alles wat daarop leeft) eerder op weg naar 3°C boven het voorindustriële tijdperk ergens in de negentiende eeuw.
Niet alleen
Zoals een goed rapport betaamt verkondigt het niet alleen maar sombere berichten. Zo zouden maatregelen die tot nu toe genomen zijn wel degelijk effect hebben. De prijs van duurzame energie daalt sterk en de wereldeconomie zou een stuk schoner zijn geworden. Bovendien zouden economie en energieverbruik niet meer zo keihard aan elkaar gekoppeld zijn. Die afhankelijkheid zou tussen 2010 en 2019 met 2% per jaar zijn afgenomen.
Daar staat tegenover dat bestaande en geplande fossiele projecten de mensheid boven het koolstoflimiet zullen brengen. Naast het terugbrengen van de broeikasgasuitstoot zal ook kooldioxide uit de atmosfeer moeten worden verwijderd. Dat kan onder meer door bosaanplant en het veranderen van landbouwmethodes. Vooralsnog zullen techniek om kooldioxide rechtstreeks uit de atmosfeer te halen daaraan niet al te veel kunnen bijdragen.
Overheden zijn vreselijk bang om de ‘economie’ te schaden, maar volgens rekenmodellen zal die (helaas, zeg ik; as) de komende decennia nog blijven groeien. De kosten voor het dempen van de aardopwarming zouden ruim opwegen tegen de voordelen, stellen de opstellers.
India had tijdens de bespreking van dit deelrapport er al op gewezen dat de hoofdschuldigen van de aardopwarming (de rijke landen) de grootste lasten en inspanningen zouden moeten leveren. Op de klimaatconferentie in Glasgow ging het daarbij steeds om geld, maar het zou zo moeten zijn dat die hoofdschuldigen ook de meeste activiteit aan de dag leggen om hun energieverbruik en consumptie sterk te verminderen. Daar hoor je, ik (=as) in ieder geval, weinig over en zie je weinig van. Waar zijn de maatregelen om die waanzinnige verspilling van grondstoffen en energie in het vervoer aan banden te leggen, bijvoorbeeld, en waar die om de landbouw de minder schadelijke kant op te sturen?
Bron: Nature