De omslag van het een jaar oude Action Aid-rapport (afb: Action AId)
Sinds het klimaatakkoord in 2015 is gesloten is er tussen 2015 en 2023 3,2 biljoen dollar (een kleine driebiljoen euro) aan bankfinanciering naar het mondiale zuiden gestroomd voor fossiele projecten en nog eens 370 miljard dollar (ruim 330 miljard euro) naar de grootste industriële landbouwprojecten op het Zuidelijk Halfrond, stelde Action Aid vorig jaar in nieuw rapport. In 2020 ging er 22,25 miljard dollar naar het Zuiden voor klimaatacties. Inmiddels zou die half biljoen per jaar al zijn gegroeid tot 650 miljard dollar per jaar, zo’n 580 miljard euro. Anders geformuleerd: bankieren financieren nog steeds de twee klimaatvervuilendste sectoren terwijl het klimaat er bekaard afkomt.
Nu de klimaatcrisis steeds vaker zijn tol eist blijven fossiele brandstoffen en industriële landbouw – de twee branches die de grootste bijdragen leveren aan klimaatverandering – groeien en bloeien, schreef Action Aid in het jaar oude rapport. Dat heb ik(=as_ kennelijk gemist. De rest van dit artikel baseert zich op dat een jaar oude rapport.
Dat de fossiele industrie verantwoordelijk is voor een belangrijk deel van de broeikasgasuitstoot (en daarmee voor de klimaatontwrichting) is welbekend maar ondertussen is de landbouwsector een beetje buiten beeld gebleven. Volgens de organisatie is de industriële landbouw voor een belangrijk deel verantwoordelijk voor ontbossing en het grootschalig gebruik van bestrijdingsmiddelen. Die industriële landbouw frustreert bovendien de overgang naar een klimaatvriendelijker vorm van landbouw.
Landen in het mondiale zuiden, die al onevenredig hard worden getroffen door de gevolgen van de klimaatcrisis, zijn gastheer voor een toenemend aantal ontwikkelingen op het gebied van fossiele brandstoffen en industriële landbouw, zoals kolenmijnen, gaswinputten, oliepijpleidingen, kolengestookte energiecentrales en monocultuurplantages die worden bestookt met agrochemicaliën zoals fossiele meststoffen en pesticiden, schreef Action Aid in september vorig jaar.
Die praktijken leiden tot conflicten over land en water, veroorzaken vroegtijdige sterfgevallen, vernietigen ecosystemen, vergiftigen rivieren en meren en vergroten de gevolgen van klimaatverandering van de toch al door klimaatontwrichting geplaagde gemeenschappen.
Grootste banken
Banken stellen wel dat ze hun leven willen beteren, maar halen kennelijk hun neus niet op voor de financiering van klimaatschadelijke projecten en daarbij doen de grootste banken net of hun neus bloedt. De grootste Europese financiers van fossiele brandstoffen en agro-industrie zijn HSBC, BNP Paribas, Société Générale en Barclays.
In Amerika waren de drie grootste Amerikaanse banken Citigroup, JPMorgan Chase en Bank of America
de geestdriftigste financiers van de klimaatschadelijke activiteiten. De grootste Aziatische financiers van fossiele brandstoffen en industriële landbouw zijn de Industrial and Commercial Bank of China, China CITIC Bank, Bank of China en Mitsubishi UFJ Financial.
De grootste ontvanger van industriële landbouwfinanciering in het Zuiden is Bayer, de Duitse multinational die in 2018 het controversiële agrochemische en biotechnologische bedrijf Monsanto kocht, schreef Action Aid vorig jaar. Bayer heeft sinds 2016 naar schatting 20,6 miljard dollar (zo’n 18 miljard euro) aan financiering ontvangen voor zijn agro-industrieactiviteiten in het mondiale zuiden.
Andere grote industriële landbouwontvangers van bankfinanciering in het Zuiden zijn ChemChina (Syngenta), COFCO Group, Archer-Daniels-Midland (ADM) en Olam Group, die allemaal betrokken waren en zijn bij de verkoop van klimaatverwarmende agrochemicaliën of ontbossing voor de teelt van veevoer en de productie van biobrandstoffen.
De grootste ontvangers van fossiele brandstoffinanciering op het Zuidelijk Halfrond waren het vorig jaar de State Power Investment Corporation (203,9 miljard dollar sinds 2016; zo’n 180 miljard euro) en verschillende andere Chinese energiebedrijven die ook zwaar hebben geïnvesteerd in steenkool, de grondstoffenhandelaar Trafigura en grote olie- en gasbedrijven, waaronder Saudi-Aramco, Petrobras, Exxon Mobil, BP en Shell.
Geen van die grote banken zou een beleid hebben dat er op gericht is uit de fossiele sector te stappen, hoewel dat wel absoluut noodzakelijk is om de aardopwarming onder de 1,5°C te houden (als dat al mogelijk is; as). Ook lijken de banken niet onder de indruk van de kwalijke praktijken van de grootschalige landbouw, schrijft Action Aid, die, uiteraard, vindt dat die klimaat- een natuurschadelijke financieringspraktijken onmiddellijk moeten worden gestaakt. Een jaar later blijkt dat de kreet van een roepende in de woestijn.
Bron: the Guardian