Links de klimaatinvesteringen in 2023 in de EU en rechts de investeringen die nodig zouden zijn om de klimaatdoelen in 2030 te halen. Vooral de klimaataanpassingen van gebouwen (+127) en de investering in e-voertuigen (+75) zouden dan fors omhoog moeten (afb: I4CE)
De Europese Unie loopt wat het klimaat betreft wereldwijd voorop, maar dat lijkt nu een eind aan gekomen met de verrechtsing van het EU-bestuur na de Euroverkiezingen vorig jaar. Zo zouden de uitgaven voor klimaatmaatregelen en investeringen in de sectoren energie, vervoer, bouw en klimaatvriendelijke technieken in 2023 zijn gestagneerd en het vorig jaar zelfs zijn afgenomen, volgens een onlangs verschenen rapport van het instituut voor klimaateconomie ((I4CE). Dat zou voor het eerst in jaren zijn.
In 2023 bedroegen de klimaatinvesteringen in de EU 498 miljard euro, climate investments in the EU, waar die volgens het I4CE 842 miljard zouden moeten om de klimaatdoelen in 2030 te halen (55 % lagere broeikasgasuitstoot ten opzichte van 1990). Opmerkelijk is dat de EU onlangs aangaf dat de klimaatdoelen voor 2030 zouden worden gehaald (althans bijna), anders dan I4CE stelt.
Voor 2024 is het beeld nog niet geheel volledig, maar het zou er niet goed uit zien. In de sectoren windenergie, bouwvernieuwing en elektrische voertuigen (dat is geen ‘klimaatinvestering’; as) zouden de investeringen dalen. Schone technologie zou veld winnen, maar de verwezenlijking van die projecten zou achter lopen bij de vraag, aldus het rapport. Volgens het I4CE moet de unie meer investeren in een duurzame toekomst. Uitstel of vertraging zal de opdracht alleen maar duurder maken, stelt het instituut.
De stagnering in 2023 zou vooral op het conto komen van een lagere (klimaat)activiteit in de bouw. Zo verminderden de investeringen in klimaataanpassingen aan woningen en vertraagde de verkoop van warmtepompen. De investeringen in hernieuwbare energie, vooral zonne-energie en in de uitbreiding en aanpassing van steeg in 2023 ten opzchte van het jaar ervoor met 17%. Ook de investeringen in de transportsector (vooral in elektrische voertuigen) steeg (8%).
2024
Na stagnatie in 2023 ziet het er naar uit dat de klimaatinvesteringen in 2024 zijn teruggelopen. Dat zou het geval zijn bij de investeringen in duurzame energie (-7,2%), in klimaataanpassingen van gebouwen (-6,3%), verkoop van warmtepompen (-26,9%) en elektrische auto’s (-2,9%).
De EU moet deze trend snel doorbreken door de jaarlijkse investeringen te verhogen, anders loopt ze het risico de emissiereductiedoelstellingen voor 2030, stelt het instituut. Dat is echter niet alles. De EU loopt ook het risico te weinig te investeren in de modernisering van de infrastructuur en in haar streven om meer strategische autonomie te verwerven en het concurrentievermogen te versterken. Dit zou ertoe kunnen leiden dat de rekening op termijn hoger uitvalt, zowel economisch als ecologisch, waarschuwt het instituut.
Voor deze studie neemt het I4CE rekening met alle publieke en private investeringen van staten, instellingen, bedrijven en huishoudens mee in vier belangrijke sectoren: energie, bouw, vervoer en de productie van klimaatvriendelijke producten (productie van bladen of gondels voor windturbines, zonnepanelen, warmtepompen e.d.). Vervolgens worden deze investeringen vergeleken met de investeringen die nodig zijn om de door de EU gestelde doelen te bereiken, zoals het bereiken van 510 gigawatt aan geïnstalleerde windenergiecapaciteit in 2030, het verminderen van het energieverbruik in woningen met 16% ten opzichte van 2020 en het verminderen van de uitstoot per kilometer van personenauto’s met 55%. Afhankelijk van de gebruikte aannames schatten de opstellers van het rapport dat er tussen 2025 en 2030 jaarlijks € 842 miljard op tafel zou moet komen.
Bron: le Monde