De negen gezondheidsfactoren van de aarde volgens het Rockströmmodel (afb: Johan Rockström et. al/Science)
In een nieuw onderzoek naar de gezondheid van de aarde moesten de onderzoekers constateren dat zes van de negen gezondheidsaspecten van de aarde zijn overschreden: klimaatverandering, biodiversiteit, verandering landgebruik (verlies aan natuur), stikstof- en fosforcycli, milieuvervuiling (kernafval, kunststofafval e.d.) en zoetwatervoorraden.
Alleen met de ozonvernietiging in de atmosfeer, luchtvervuiling en oceaanverzuring blijft de aarde nog net binnen de veilig geachte grenzen van dit door van dit door klimaatwetenschapper Johan Rockström bedachte houdbaarheidsmodel van de aarde, maar ook daar naderen bij twee de grenzen snel: verzuring oceanen en luchtvervuiling. Dat betekent dat de mens zijnhaar veilige manoeuvreerruimte op de meeste cruciale punten meer dan heeft verspeeld. Rockström: “Het ziet er niet best uit. In deze analyse laten we zien dat de aarde zijn weerstand verliest. De patiënt is ziek.” Het is nu de derde keer dat deze gezondheidscontrole van de aarde wordt gedaan. In de vorige analyse in 2015 zouden nog ‘maar’ vier van de negengezondheidsfactoren in de gevarenzone hebben verkeerd, maar bij drie van de negen waren geen cijfers voorhanden. “Deze grenzen bepalen het lot van de aarde”, zegt de Zweed.
Gezondheidsdiagram van de aarde in 2015 met nog veel vraagtekens (afb: Johan Rockström et. al/Science)
De onderzoekers gebruikten bij hun analyse beoordeeld onderzoek om meetbare grenzen te kunnen bepalen. Zo gebruikten ze de concentratie van kooldioxide in de atmosfeer 350 deeltjes per miljoen als grenswaarde (nu 424 dpm) in plaats van de aardopwarming ten opzichte van het voorindustriële tijdperk.
De negen gezondheidsfactoren beïnvloeden elkaar. Als de onderzoekers in hun model een factor verslechterde, bijvoorbeeld biodiversiteit, dan gingen ook andere milieufactoren achteruit. De simulaties met het rekenmodel toonden ook aan dat de mensheid een machtig middel heeft om de klimaatverandering in te perken: vervuiling terugdringen en kappen met het kappen van bossen. Als we terug zouden gaan naar een bebossing van eind van de twintigste eeuw zouden we al voorkomen dat veel kooldioxide wordt geabsorbeerd in plaats van in de atmosfeer terecht te komen.
Biodiversiteit
Biodiversiteit (de soortenrijkheid) staat er slecht voor en krijgt volgens de onderzoekers niet de aandacht die dit fenomeen verdient zoals klimaatverandering (hoewel die aandacht vaak slechts verbaal is). Rockström: “Biodiversiteit is fundamenteel om de koolstof- en waterkringloop intact te houden. De meeste hoofdpijn (voor de mens; as) die we nu hebben wordt veroorzaakt door de klimaat- en de biodiversiteitscrisis. “
Het enige piepkleine lichtpuntje is dat de ozonlaag niet achteruit is gegaan. Dat toont aan dat als de mensheid zich echt inzet, zoals het dichten van het gat in de ozonlaag, er op wereldschaal ook dingen zijn te verbeteren. Overigens is niet iedere onderzoeker gecharmeerd door het aardgrensmodel van Rockström en het is nog verre van zeker waar die veilige grenzen getrokken moeten worden, maar dat wil niet zeggen dat zijn model pure onzin is.
Rockström: “We staan er slechter voor dan acht jaar geleden en ik zie geen verandering in die ontwikkeling. Hoe je ook de gezondheid van de planeet meet, ook andere gerenomeerde instituten komen al jaren met dezelfde boodschap over klimaat en biodiversiteit.”
Linksom of rechtsom, de mens is de aarde aan het verzieken en zal, als hij haarzijn leven niet gauw betert, daar zelf de zure druiven van plukken of erger nog.
Bronnen: ABC News, der Spiegel