IJsplaat Groenland nabij onomkeerbaar kantelpunt

IJsbedekking Groenland

Evenwichtstoestand van de ijsbedekking op Groenland bij diverse kooldioxideconcentraties in de atmosfeer. We zitten nu al op ruim 400 dpm (afb: Höning et. al)

De ijsbedekking van Groenland is volgens onderzoekers dichtbij een kantelpunt, waarna er geen (gemakkelijke) weg terug meer zou zijn. Als we 1 biljoen ton koolstofdioxide in de atmosfeer hebben gebracht is het zover. We zitten nu op de 500 miljard ton en per jaar gaat er meer dan 50 giga(=miljard)ton de lucht in. Die 1 biljoen ton zou er voor zorgen dat het zuidelijke deel van de ijsbedekking op Groenland verdwijnt, terwijl met een totale uitstoot van 2,5 biljoen ton alle ijs van Groenland verdwijnt, berekenden de onderzoekers. De vastwaterbedekking van Groenland beslaat 1,7 miljoen km2. Als al dat vaste water smelt dan zou de zeespiegel zo’n 7 m stijgen.
Lees verder

Antarctica rond Amundsenzee verliest in 25 jaar ruim 3 biljoen ton ijs

IJsverlies rond Amundsenzee 2017-2021

De snelheid van gletsjers rond de Amundsenzee tussen 2017 en 2021 in meters per jaar gebaseerd op Sentinel-1-beelden (afb: Davison et. al)

Onderzoekers van de universiteiten van Leeds en Utrecht schatten dat tussen 1996 en 2022 de oevers van de Amundsenzee in West-Antarctica ruim driebiljoen ton ijs zijn kwijtgeraakt. Als je die hoeveelheid op het oppervlak van Londen kwijt wil dan zou daar een ijslaag van twee kilometer voor nodig zijn, becijferden ze. Lees verder

Minste sneeuw in de Val Ventina in zeshonderd jaar

Jaarringdikte jeneverbes in Val Ventina

De jaarringdikte van jeneverbesstruiken in Val Ventina over de afgelopen 600 jaar (afb: Marco Carrer et. al.)

Er zou de laatste zeshonderd jaar nog niet zo weinig sneeuw in Val Ventina in de Alpen zijn geweest als deze (nog niet verstreken) winter, schrijven Italiaanse onderzoekers in Nature. Ze trekken die conclusies op basis van de jaarringen van zo’n 550 jeneverbesstruiken in het Alpengebied rond het Val Ventina in Italië. Dit resultaat onderschrijft eerder onderzoek in het Alpengebied: de winters worden daar steeds korter. Lees verder

Het zal toch niet waar zijn? Er zit waterstof in de bodem

Waterstof (met bellen)

Scheikundig symbool voor het waterstofmolecuul

Er wordt een hoop onzin over waterstof vertelt, ook door mensen die zich wetenschapper denken. Het lijkt maar niet te willen doordringen dat waterstof gemaakt van water of methaan nooit groen is (want veel energie kost) en het klimaatprobleem niet helpt oplossen (net zo min als kernenergie). Nu komt Science met een uitgebreid verhaal dat we helemaal niet zo moeilijk hoeven te doen. Er zouden grote hoeveelheden winbare waterstof gewoon in de aardbodem zitten. We hoeven dat gas alleen maar op te pompen en bovendien zouden de voorraden anders dan met fossiele brandstoffen voortdurend snel weer worden aangevuld. Lees verder

Zeeijs rond Zuidpool kleinste omvang in 40 jaar

De Polarstern op een ijsvrije Bellingshausenzee

De Polarstern op een ijsvrije Bellingshausenzee (afb: AWI)

Het zeeijsoppervlak rond Antarctica is het kleinst sedert veertig jaar geleden de satellietmetingen begonnen. Begin februari bedroeg die 2,2 miljoen km2, zo constateerden onderzoekers van het het Alfred Wegenerinstituut en van de universiteit van Bremen. Januari was met zijn omvang van 3,22 miljoen km2 al een laagterecord voor die maand, maar het wegsmelten van het zeeijs gaat op het zuidelijk halfrond nog door tot eind februari (augustus op het noordelijk halfrond). De Bellingshausenzee aan de westkant van het vasteland van Antarctica zou zelfs helemaal ijsvrij zijn Lees verder

2001 tot 2011 warmste decennium in noorden Groenland

Temperaturen afgelopen 1000 jaar Noordpool en Groenland

De temperaturen de afgelopen 1000 jaar in het Noordpoolgebied (onder) en Groenland in ruim duizend jaar. De rode lijn is de ontwikkeling tussen 2001 en 2011 (afb: Maria Hörhold et.al./AWI)

Uit metingen aan een ijsboorkernen blijkt dat het vorige decennium in het noorden van Groenland het warmste is geweest in de afgelopen duizend jaar. De temperatuur is daar gemiddeld 1,5°C hoger dan in de vorige eeuw. Volgens de onderzoeksters van, onder meer, het Alfred Wegenerinstituut zouden de ijskernen niet eerder zo lang en zo goed van kwaliteit zijn geweest Lees verder

Zuidelijke golfstroom verandert door aardopwarming

Thermohaliene circulatie

De thermohaliene circulatie ook wel Noord-Atlantische diepwaterpomp genoemd volgens WikiPedia (afb: WikiMedia Commons)

De opwarming van de aarde heeft gevolgen voor de stromingen in de oceanen, zoals de warme golfstroom. Die veranderingen hebben weer gevolgen voor het klimaat. ‘Onze’ warme golfstroom, van de Caraïben naar de Noordpool en terug, heeft voor Noordwest-Europa een opwarmend effect. Die stroming zou afzwakken of toch ook weer niet. Nu blijkt dat (moet ik hier zeggen ‘ook’? as) andere oceaanstromingen zwakker zouden worden (of niet?) met eveneens nefaste gevolgen (of toch niet?). Zekerheid is er nog niet, maar het zou kunnen dat die veranderingen niet goed zullen uitpakken voor de klimaatverandering. Lees verder

Bij 1,5°C opwarming helft gletsjers verdwenen

Morteratsch- en Persgletsjer

Overleven de Morteratsch- en Persgletsjer de aardopwarming? (afb: WikiMedia Commons)

Zelfs bij een nagestreefde, maar vrijwel onhaalbare, grens van 1,5°C aardopwarming zal volgens recent onderzoek de helft van alle gletsjers op de wereld verdwijnen. Momenteel stevent de wereld eerder op een opwarming met bijna 3°C af. Bij zo’n stijging van de gemiddelde wereldtemperatuur zal driekwart van de gletsjers verdwijnen. Volgens de onderzoekers doet elke tiende graad stijging er toe (of vooral af, in dit geval). Lees verder

Zeeijs veel meer aangetast door cycloon dan ijsmodel voorspelde

Zeeijsverlies tijdens cycloon januari 2022

De golfhoogte rechts tijdens de zes dagen durende cycloon. Links het ‘ijsgebied’ (afb: UvW)

In januari van dit jaar werd het gebied rond de Noordpool (70° NB) getroffen door een monsteraschtige cycloon. Die cycloon was nauwkeurig voorspeld, maar niet de grote hoeveelheid zeeijs die erdoor verdween. De gebruikte rekenmodellen zullen op dat punt nog heel wat moeten worden ‘aangepunt’, stellen de onderzoekers rond Ed Blanchard-Wrigglesworth van de universiteit van de staat Washington dan ook. Overigens lijkt dat ijsverlies geen relatie te hebben met de klimaatverandering. Lees verder

Europa warmt twee keer sneller op als gemiddeld

Opwarming EuropaIn Europa is de gemiddelde temperatuur de laatste dertig jaar met een halve graad per tien jaar gestegen. Dat is het dubbele van de opwarming van de aarde. Daarbij is nog geen rekening gehouden met de hete zomer  en herfst van 2022. Geen continent zou zo snel opwarmen als het onze, zo stelt de wereldorganisatie voor weerkunde WMO. Lees verder